معتادان دیروز، کارگران فنی امروز؟

حدود دوسال قبل وزارت مبارزه با مواد مخدر در هماهنگی با وزارت‌خانه‌های صحت عامه (بهداشت) و اقتصاد افغانستان شماری از معتادان شهر کابل را از منطقه پل سوخته در غرب این شهر به کمپ فنیکس در شرق کابل که قبلا از محل‌های مهم استقرار نیروهای ناتو در افغانستان بود، منتقل و به مداوای معتادان شروع کرد

با گذشته دو سال اکنون گروه کوچکی از جمعیت بزرگ معتادان افغانستان که در مرکز «احیای ‌امید» آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را فرا گرفته‌اند، وارد بازار کار شدند. محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان نام این مرکز را به این خاطر «احیای امید» نامید که به گفته او معتادان در یک ناامیدی زندگی می‌کنند

او در مراسم افتتاح این مرکز گفته بود که فکر کنید که پدر و مادرها به کدام مرحله می‌رسند که فرزندان خود را زیر پل سوخته رها کنند. مرکز «احیای امید» در اولین دور فراغت ۱۸۰ نفر را از بخش‌های فنی و حرفه‌ای آموزش داده است. مسئولان می‌گویند که این افراد در بخش‌های خیاطی، میکانیک، نل‌دوانی، نجاری و فلزکاری آموزش دیده‌ که در افغانستان بازار کار دارد

۳۰ نفر از این معتادان در حومه غربی شهر کابل در یک کارخانه تولیدی به کار گماشته شده‌اند. این کارگران فنی که هر کدام سال‌ها مواد مخدر مصرف کرده‌اند، زخم‌ زبانها، درد و رنج زندگی زیر پل سوخته را که یکی از محل‌های تجمع معتادان شهر کابل است، به یاد دارند. در سیمای برخی آنها این درد و رنج‌ها هنوز نمایان است

طاهر ۳۰ سال دارد. ۱۰ سال تریاک و هرویین مصرف کرده و در این مدت زندگی را در زیر پل سوخته کابل گذرانده است. او در طرح جمع‌آوری معتادان از پل سوخته به مرکز «احیای امید» منتقل شد و در آنجا آموزش فنی و حرفه‌ای را فرا گرفت. دو هفته قبل او در اولین دور از کارآموزان فنی و حرفه‌ای مرکز»احیای امید» فارغ و در یکی از کارخانه‌های کوچک تولید توپ فوتبال و والیبال به کار گماشته شد

طاهر اکنون صاحب کار است و بیکاری‌های زیادی را تجربه کرده است. مدعی است که از درد و رنج روزگار به مصرف مواد مخدر رو آورده بود. اکنون او اعتراف می‌کند که راهی را که رفته بود، درست نبوده و به نظر او بیکاری دلیل غیرمنطقی برای مصرف مواد مخدر است. طاهر می‌گوید اگر زمینه‌های کار و ورزش برای جوانان مساعد باشد، پای رفتن جوانان به مصرف مواد مخدر گرفته می‌شود

برای طاهر استخدام در این کارخانه آب حیات است. او خرسند است که در کنار دوستانش کار می‌کند و به کسانی که کار یاد ندارند، کمک می‌کند. در افغانستان عوامل اصلی افزایش شمار معتادان دسترسی آسان به مواد مخدر و بیکاری عنوان شده ‌است. این ۳۰ نفر نیز معتقدند که اگر کار می‌داشتند، به مصرف مواد مخدر رو نمی‌آوردند

علی رضا از دیگر افراد این مرکز است که از دو سال قبل، پس از آنکه به مواد مخدر رو آورد، از خانواده‌اش بی‌خبر است. اعتیاد او را از اجتماع برید و این روند باعث شد که او خود داوطلبانه به مرکز ترک اعتیاد برود. او مدعی است که بعد از ترک اعتیاد زندگی‌اش تغییر کرده، صاحب شغل و درآمد شده و علاوه بر آن به جامعه برگشته است

او می‌گوید که حالا همانند افراد عادی جامعه زندگی می‌کند. به گفته او درگذشته مردم به دید یک معتاد به او نگاه می‌کردند و حتی کودکان به طرفش سنگ پرتاب می‌کردند. کار در کارخانه توپ‌سازی که توسط یک دانشجوی افغان راه‌اندازی شده، او و سایر دوستانش را مصروف کرده‌ است

حسین صمدی، مالک این کارخانه تولید توپ می‌گوید که او امکانات اولیه زندگی را با وضع محدودیت‌های برای این جوانان فراهم کرده تا آنان دوباره به مصرف مواد مخدر رو نیاورند

آقای صمدی می‌گوید که اگر دولت از او حمایت کند، کارخانه‌اش را توسعه داده و شماری بیشتری را از مرکز احیای امید استخدام خواهد کرد. اعتیاد به چالش ملی در افغانستان تبدیل شده است. در کنار تولید مقدار زیادی مواد مخدر، به جمعیت مصرف کنندگان نیز افزوده شده است. بر اساس گزارش وزارت‌های صحت (بهداشت) و مبارزه با مواد مخدر افغانستان و اداره بین‌المللی مبارزه با مواد مخدر و اجراء قانون آمریکا، شمار افرادی که در افغانستان از مواد مخدر استفاده می‌کنند، ۳ میلیون نفر اعلام شده است

علی افتخاری، رئیس «احیای امید» می‌گوید که اگر زمینه‌ کار برای کسانی که در مرکز «احیایی امید» اعتیاد را ترک می‌کنند، فراهم نشود، آنان دوباره به مصرف مواد مخدر رو خواهند آورد. آقای افتخاری می‌گوید که ما برای ترک اعتیاد این افراد منابع مصرف کردیم، فن و حرفه برای آنان آموزش دادیم و اگر زمینه کار فراهم نشود؛ «زحمت‌های که کشیدیم ضرب صفر می‌شود