نظام خانواده در «افغانستان» چالشها و مشکلات گریبانگیر آن
خانواده یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت اولیه و تربیت انسانها دارد. در دین مبین اسلام و سایر ادیان الهی از خانواده به عنوان مقدسترین نهاد بشری نام برده شده و همواره بر حفظ و کرامت نهاد خانواده تأکید شده است
اسلام آیین الهی و مقدسی است که برای خانواده اهمیت بسیاری قایل است و آن را سنگ بنای حیات بشری می داند. دین اسلام وحدت یک جامعه را از وحدت مرد و زن و وحدت اعضا خانواده میداند و افکار و اندیشه های موجود در خانواده را قابل گسترش در جامعه می داند
در کشورهای غربی پیش از انقلاب صنعتی، خانواده از ارزش برخوردار بود اما بعد از انقلاب سرمایهداران در غرب نظام خانواده به سستی گرایید. پس از دوران رنسانس نظریه پردازان و روشنفکران غربی تعابیر و مفاهیمی جدیدی در رابطه با خانواده ارایه دادند
انگلس یکی از نظریه پردازان غرب در مورد نهاد خانواده میگوید: به جای اینکه برده خانواده باشید، برده نزدیکترین شرکت دولتی یا خود دولت باشید. این نظریه پرداز غرب مرد را ظالم میداند که زن را به خانه میبرد، اما هدایت درون خانه را خود به دست میگیرد
انگلس معتقد است که زن در خانواده بیاقتدار و تبدیل به مستخدمی برای انجام امور خانه، بردهای برای رفع شهوات مرد و وسیلهای برای تولید فرزند است. برخلاف کشورهای غربی، کانون خانواده در کشورهای شرقی و بویژه افغانستان همواره از جایگاه و ارزش برخوردار است
امروز 15 می توسط نهادهای بین المللی به دلیل جایگاه و ارزش خانواده روز خانواده نامگذاری شده است روزی که میتواند در گسترش و اعتلای اهمیت خانوادهها و بویژه بین خانواده ها در افغانستان بیافزاید
هر چند نهاد خانواده در افغانستان مورد توجه است اما با توجه به بافت سنتی این کشور برخی مشکلات در بین جوامع سنتی وجود دارد که این نهاد اجتماعی را با چالش روبه رو کرده است
با توجه به مشکلات خانواده دولت افغانستان تلاش میکند به کمک حقوقدانان، برای حل این مشکلات، قوانین تازهای تدوین کند.
پنج سال پیش از سوی وزارت امور زنان و کمیسیون حقوق بشر طرحی به وزارت دادگستری افغانستان فرستاده شد. شرایط و ثبت ازدواج، مهریه، حقوق زن، شوهر و فرزندان، حفظ نظام خانواده، نکاح و طلاق از موارد مهم این طرح بود
این طرح 13 فصل و 220 ماده دارد و علمای دینی افغانستان هم در این طرح مشارکت داشتند تا مواد این قانون در تناقض با شریعت اسلام نباشد
یکی از معظلات عمده کاهش سن ازدواج و اختلافات سنی زیاد است که در قوانین جدید دولت افغانستان سعی شده است که جلوی آن گرفته شود. دولت افغانستان تلاش کرده است تا به کمک حقوقدانان، برای تشکیل و تنظیم امور خانواده با درنظرگرفتن این طرح سن ازدواج را افزایش دهد
بر این اساس سن ازدواج در افغانستان برای دختران 16 برای پسران 18 سال تمام است و دولت افغانستان قصد دارد سن ازدواج دختران را به 18 سال افزایش دهد. در افغانستان قانون مشخصی برای تنظیم امور خانواده وجود نداشته و تنها در قانون مدنی که در سال 1355 شمسی امضا شده بود، سر فصلهایی لحاظ شده است
جنگ، مشکلات اقتصادی، مهاجرت و آوارگی از عمده ترین مشکلاتی است که خانوادههای افغانستانی با آن دست به گریبان هستند. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط مجامع بین المللی بیش از هزاران نفر در جنگ های افغانستان جان خود را از دست داده اند که بی شک در سرنوشت خانواده ها این افراد تاثیرگذار بوده است
مهاجرت و آوارگی، یکی دیگر از عواملی است که منجر به دوری خانواده ها از یکدیگر می شود بحرانی پناهندگان کشورهای غربی با آن مواجه هستند. بسیاری از پناهندگان در کشورهای غربی مجبور به ترک و جدایی ازخانواده هستند و سرنوشت تلخ و غمبار جدایی خانوادههای پناهندگان بارها از رسانههای منتشر شده است
ورود نیروهای غربی و آمریکا به افغانستان نتنها مشکلات را حل نکرد بلکه باعث تشدید آن در این کشور جنگ زده شد. اجرای برنامه های مختلف فرهنگی به اسم حقوق بشر، حقوق زن، پخش برنامههای شبکههای تلویزیونی مغایر دین اسلام و برنامههای فمنیستی به افزایش مشکلات خانواده در افغانستان دامن زد
کانون خانواده در افغانستان هر چند با چالشهای از قبیل جنگ و فقر روبه رو است اما اعتقادات کشورهای غربی نتوانسته است بر فرهنگ غنی و ریشه دار این کشور خللی وارد کند چرا که مردم افغانستان بر این باور هستند که خانواده مقدسترین نهاد اجتماعی و تعالیم دین اسلام حافظ این ارزشها در خانواده است
Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube
Шарҳ