خدایی شریف زاده، ادب شناس معروف تاجیک درگذشت

پرفسور خدایی شریف زاده، منتقد ادبی و سخن شناس معروف تاجیک، در سن ۸۰ سالگی در اثر بیماری درگذشت.

او در سالهای اخیر از بیماری قلب رنج می برد و حدود پنج سال پیش در ایران جراحی شده بود. رسم تشییع جنازه او فردا در منزلش در یکی از محلات مرکزی شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، برگزار می‌شود.

خدایی شریف زاده در ۱۹۳۷ میلادی در روستای جارف ناحیه درواز استان بدخشان تاجیکستان متولد شد. او سال ۱۹۶۱ از دانشگاه دولتی تاجیکستان در رشته زبان و ادبیات فارغ التحصیل شد و تا آخر عمر در این دانشگاه تدریس می‌کرد. او در سال ۱۹۸۷ از رساله دکتری خود با موضوع «نظریه نثر در آثار فارسی در دوران کلاسیک» دفاع کرد.

آقای شریف زاده از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷ ریاست دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه ملی تاجیکستان را به عهده داشت و از اعضای اتحادیه نویسندگان تاجیکستان بود و مدتی هم مسئولیت بخش نقد ادبی این اتحادیه را هم به دوش داشت.

خدایی شریف زاده کتب و مقالات زیادی در باره ادبیات کلاسیک فارسی و شعر و ادب دوران جدید در تاجیکستان از خود به یادگار گذاشته است که یکی از مهم ترین آنها «شاهنامه و شعر زمان فردوسی»، جایزه سعدی شیرازی رایزنی فرهنگی ایران را به دست آورد. این کتاب در سال ۲۰۱۶ در ایران به خط فارسی منتشر شد.

از دیگر کتابهای مهم او در زمینه ادبیات، مقام ابن سینا در شعر و ادب تاجیک (۱۹۸۵)، کلام بدیع (۱۹۹۱)، شاعر و شعر (۱۹۹۸)، آزردگان و امیدواران (۲۰۰۱)، صوت عجم (۲۰۰۲)، بلاغت و سخنوری (۲۰۰۲)، راز جهان (۲۰۰۳)، نظریه نثر (۲۰۰۴)، اشعار هم عصران رودکی (۲۰۰۷)، سنتهای ادبی (۲۰۰۷)، سخن از ادبیات ملی (۲۰۰۹)، معنویت و جهان ظاهری (۲۰۱۲) و سیزده مقاله (۲۰۱۳) است.

او همچنین کتابهایی را در همراهی با پژوهشگران دیگر در باره شعرای عهد سامانیان و نقد ادبی در تاجیکستان و همچنین فرهنگ بدخشان تهیه و چاپ کرده است.

آقای شریف زاده پژوهشهایی نیز در باره مسعود سعد سلمان، فخرالدین عراقی، کمال خجندی، مولانا جلال الدین رومی، حافظ و سعدی، رودکی، فردوسی و رشیدالدین وطواط انجام داده است.

در اواخر دهه ۱۹۸۰ پروفسور شریف زاده از جمله فرهنگیان آزاد اندیشی بود که برای رسمیت بخشیدن به زبان فارسی در جمهوری شوروی تاجیکستان تلاش کرد و دولت وقت مجبور شد سال ۱۹۸۹ با تصویب قانونی فارسی را زبان رسمی اعلام کند.

آقای شریف زاده همچنین از طرفداران رسمی کردن خط فارسی در تاجیکستان بود.

پرفسور خدایی شریف زاده از برندگان جایزه ادبی صدرالدین عینی در تاجیکستان است. وی همچنین در سال ۲۰۰۴ جایزه «سخن» محفل ادبی «بارگاه سخن» را به دست آورده است. برخی از کتب و مقالات او در ایران و افغانستان منتشر شده اند. تابستان گذشته فرهنگیان تاجیک در مراسمی ۸۰ سالگی او را گرامی داشتند.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube