Тақвими рӯз: Аз зодрӯзи Юрий Бобоев то қатли рӯзноманигорон

Имрӯз инҳо зодрӯз доранд:

Юрий БОБОЕВ (1917-1996), 105-солагии зодрӯзи адабиётшинос, мунаққид, олими соҳаи филология.

Хурсанд ШАРИПОВА (1947), 75-солагии зодрӯзи доктори илми тиб, профессор.

Ирит ОХУНОВ (1927), 95-солагии зодрӯзи олими соҳаи иқтисодӣ, Ходими шоистаи илми Тоҷикистон.

Бахшибек ГАДОЕВ (1947), 75-солагии зодрӯзи олими соҳаи тиб, Корманди хизматнишондодаи ҷумҳурӣ.

Дар Тоҷикистон Рӯзҳои фарҳанги Ҷумҳурии исломии Эрон ҷараён дорад. Ин чорабинӣ ба густаришёбии ҳамкориҳои ду кишвар заминагузор хоҳад буд. Рӯзҳои фарҳанги Ҷумҳурии исломии Эрон 31-уми октябр ифтитоҳ ёфта, панҷ рӯз давом мекунад.

Имрӯзи таърих:

— Имрӯз Рӯзи байналмилалии хотима додан ба беҷазоӣ ба ҷиноят алайҳи хабарнигорон таҷлил мешавад. Он соли 2013 бо қарори Маҷмаи Умумии СММ бо ҳадафи ҷалби таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба вазъияти изтиробоваре таъсис дода шудааст, ки имкони фаъолияти рӯзноманигоронро маҳдуд мекунад ва ҳуқуқи ҷомеаро барои дарёфти иттилооти муътамад халалдор месозад.

Санаи таъсиси ин рӯз ба хотираи ду журналисти фаронсавӣ Гислейн Дюпон ва Клод Верлон, ки бо супориши редаксия рафти задухӯрди мусаллаҳонаро дар Мали инъикос мекарданд, интихоб карда шуд. Онҳо 2-юми ноябри соли 2013 аз ҷониби ҷангҷӯён рабуда ва кушта шуданд. Ин ҷиноят сарусадоҳои мардумро ба бор овард ва дар натиҷа СММ санадеро қабул кард, ки хушунат алайҳи намояндагони матбуот ва монеъ шудан аз иҷрои вазифаҳои онҳоро маҳкум мекунад. Дар ниҳоят, тибқи қонунҳои байналмилалии башардӯстона, кормандони ВАО, ки дар минтақаҳои даргириҳои мусаллаҳона кор мекунанд, бояд аз ҷониби намояндагони ҳамаи ҷонибҳои даргир ҳимоя ва эҳтиром карда шаванд.

Рӯзи байналмилалии хотима додан ба ҷиноятҳои зидди журналистон (IDEI) ҳамасола 2-юми ноябр дар системаи рӯзҳои байналмилалии СММ таҷлил мешавад. Он соли 2013 бо қарори Ассамблеяи Генералӣ бо мақсади ҷалби таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба вазъияти изтиробоваре таъсис дода шудааст, ки имкони журналистонро дар пешбурди кори худ маҳдуд месозад ва ҷомеаро халалдор мекунад.

Таваҷҷуҳ ба мубориза бо беҷазоӣ бо вазъи нигаронкунандаи журналистика алоқаманд аст: дар тӯли солҳои 2006 ва 2020 дар саросари ҷаҳон беш аз 1200 рӯзноманигор ҳангоми инъикоси хабарҳои фаврӣ ва расонидани иттилоот ба ҷомеа кушта шуданд. Ҳамин тавр, дар соли 2012, тибқи маълумоти ЮНЕСКО, 124 корманди ВАО, дар соли 2014 — 98, дар соли 2015 — 115, дар соли 2020-ум 62 хабарнигор кушта шудаанд. Танҳо дар Украина аз соли 2014 ба ин сӯ 17 корманди расонаҳои хабарӣ, аз ҷумла рӯзноманигорони рус Антон Волошин, Игор Корнелюк, Андрей Стенин, Анатолий Клян ва хабарнигори итолиёвӣ Андреа Рочелли ҷон бохтанд.

— Дар ин рӯз 85 сол пеш дар манораҳои Кремл ситораҳои ёқут фурӯзон шуданд. Дар моҳи октябри соли 1935 дар болои Кремли Маскав ба ҷои уқобҳои дусари шоҳӣ ситораҳои панҷгӯшае пайдо шуданд, ки аз пӯлоди зангногир ва миси сурх сохта шудаанд, ки рамзҳои анъанавии досу болға доранд. Ва ситораҳои ёқут дар болои онҳо 2-юми ноябри соли 1937 фурӯзон шуданд.

Ситораҳои Кремл шишаи дукарата доранд: дарун — шишаи ширадор, берун — ёқут. Вазни ҳар як ситора тақрибан як тонна аст. Ситораҳои болои манораҳо андозаҳои гуногун доранд, зеро манораҳои Кремл баландии гуногун доранд. Тарҳи ситораҳо гардиши онҳоро ҳангоми тағйирёбии шамол таъмин мекунад ва барои фишори шамоли тундбод пешбинӣ шудааст. Механизаторон бошанд, лампаҳои сӯхтаро дар зарфи 30-35 дақиқа иваз мекунанд. Ситораҳои ёқут дар манораҳои Кремл шабу рӯз фурӯзонанд.

— Соли 1983 Ҳукумати Африқои Ҷанубӣ дар байни шаҳрвандони сафедпӯст раъйпурсӣ оид ба тағйирот ба конститутсия баргузор кард, ки ба таъсиси парлумони се палата (барои сафедпӯстон, ранга ва ҳиндуҳо) ва интихоби президенти кишвар аз ҷониби аъзои парлумон марбут аст. Аз се ду ҳиссаи онҳое, ки дар овоздиҳӣ ширкат доштанд, ҷонибдори ин тағйирот буданд.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube