Ҳиндустон ба кишвари сераҳолӣ дар ҷаҳон табдил ёфт. Оё он метавонад дар арсаи ҷаҳонӣ Чинро иваз кунад?

Ҳиндустон, ки чанде пеш аз лиҳози шумораи аҳолӣ дар ҷаҳон пешсаф шуд, аз ҷониби бисёриҳо ҳамчун рақиби Чин ҷиддӣ қабул карда намешавад. Аммо иқтисоди ин кишвари Осиёи Ҷанубӣ босуръат рушд карда, соли гузашта 8,9 дарсад афзоиш ёфтааст.

Бозори саҳомӣ аз он дур нест: биржаҳои Ҳиндустон яке аз калонтаринҳо дар минтақа ва дар саросари ҷаҳон мебошанд. Бо вуҷуди ин, муваффақиятҳо аз сабаби ҷанҷолҳои калон мунтазам нопадид мешаванд. 30 сол пеш обрӯи сайти маҳаллӣ аз ҷониби як брокери қаллобӣ, ки ҳукуматро маҷбур кард, ки қонунҳоро тағйир диҳад, зарба дид.

Дар баҳори соли 2022 абрҳо дубора болои обрӯи Ҳиндустон ҷамъ мешаванд: роҳбари бузургтарин биржа бо як йоги пурасрор дар Ҳимолой, ки гӯё руҳ ва ақли ӯро соҳиб шуда буд, дар тамос шуд. Фоида дар мавқеи лотос — дар маводи «Lenta.ru». Дар камин иқтисоди Ҳиндустон аксар вақт дар сояи Чин боқӣ мемонад, ки рақиби аслии ИМА, Иттиҳоди Аврупо ва дигар кишварҳо ва сохторҳои пешрафтаи ҷаҳон маҳсуб мешавад.

Маҷмӯи маҳсулоти дохилии Чин то аввалҳои моҳи феврал нисбат ба ИМА 29 дарсад камтар аст (14,72 дар баробари 20,89 триллион доллар) ва аз рӯи паритети қобилияти харидорӣ (бо назардошти фарқияти нархҳо тасҳеҳ карда шудааст) бо натиҷаи 24,27 триллион доллар дар ҷои аввал аст — 20,89 триллион аз ИМА-и дуюм меояд. Дуруст аст, ки бисьёр иқтисодчиён нишондиҳандаи дигарро хеле дурусттар мешуморанд — ММД ба ҳар сари аҳолӣ, ки имкон медиҳад мамлакатҳои аҳолиашон ба куллӣ гуногун, чуноне ки дар Хитой ва Штатҳои Муттаҳидаи Америка муқоиса карда шавад.

Дар ин ҷо, Пекин мушкилоти ошкоро дорад: 10,4 ҳазор доллар барои як нафар дар муқоиса бо 63,4 ҳазор доллар барои ИМА ва 40,1 ҳазор доллар барои Ҷопон, ки аз рӯи маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ дар ҷои сеюм аст. Ҳинд бо ҳисоби 2,66 триллион доллар аз рӯи маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ дар ҷои шашум аст. Он тақрибан ҳафт фоизи тамоми иқтисоди ҷаҳонро ташкил медиҳад.

Дар баробари қобилияти харидорӣ натиҷа каме беҳтар аст — 8,97 триллион. Ҳар як аз 1,4 миллиард сокини он 1900 доллари даромади умумии иқтисодиро ташкил медиҳад, ки тибқи маълумоти Хазинаи Байналмилалии Пул (ХБА) Ҳиндустон дар ҷои 124-ум дар ҷаҳон аст. Бо вуҷуди ин, коршиносон потенсиали назаррасро дар иқтисоди Ҳиндустон мебинанд. Интизории онҳо пеш аз ҳама ба рушди босуръати як қатор соҳаҳо асос ёфтааст.

Соҳаи хидматрасонӣ дар солҳои охир асосан аз ҳисоби афзоиши босуръати IT рушд кардааст: Ҳиндустони муосир яке аз пешвоёни ҷаҳонии барномасозӣ маҳсуб мешавад. Дар кишвар мунтазам стартапҳои нав пайдо мешаванд, мутахассисони маҳаллӣ аз ҷониби бузургтарин ширкатҳои ҷаҳон талаб карда мешаванд. Охиринҳо аз паст будани маош истифода бурда, дар Ҳиндустон намояндагиҳо мекушоянд.

Аз соли 2011 инҷониб ҳиссаи технологияҳои иттилоотӣ дар бахши хидматрасонӣ аз 45 фоиз то 49 фоиз афзоиш ёфтааст. Авиатсияи тиҷоратӣ низ ривоҷ меёбад — кишвар сеюмин мусофири ҳавоии ҷаҳон бо бозори 320 миллиард доллар ва чакана мебошад.

Қадимтарин биржаи фондии Ҳиндустон, BSE, соли 1875, дар давраи Раҷи Бритониё, дар Мумбай, ки он вақт Бомбей ном дошт, таъсис ёфтааст. Худи сайт дар муддати тӯлонӣ ҳамчун биржаи фондии Бомбей маълум буд, аммо ҳоло, чун қоида, танҳо ихтисоран истифода мешавад.

Баъзе қоидаҳои савдои саҳомӣ, ки имрӯз ҳам татбиқ мешаванд, аз ҷониби брокери афсонавӣ Премчанд Ройчанд, ки муассиси сайт ҳисобида мешавад, таҳия шудааст. Соли 1993 BSE ба ҳамлаи террористон дучор шуд. Дар таҳхонаи бинои асосӣ яке аз 13 мошини бомбгузоришуда дар атрофи Мумбай мунфаҷир шуд. Пас аз ду сол биржа ба савдои электронӣ гузашт, ки дар он метавон аз ҳар гӯшаи ҷаҳон бо дастрасии интернет иштирок кард.

Хабарҳои моро дар Телеграм пайгирӣ намоед: https://t.me/tojikistontimes

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube