Ҷабҳа ба Толибон зарба мезанад

Дар зер мақолаи таҳлилгари русро дар мавриди ҳодисаҳои охирин дар Панҷшеру Бағлони Афғонистон манзуратон мегардонем

Дар ҷангҳо бо нерӯҳои муқовимат исломгароён талафоти бештар  мебинанд Пас аз якуним моҳ пас аз эълони анҷоми ҷанг дар Афғонистон, ки аз ҷониби ҷунбиши Толибон, ки дар Кобул ба қудрат расиданд (дар Федератсияи Русия ва Тоҷикистон мамнӯъ аст), муқовимати онҳо ба режим бо қувваи нав афзоиш ёфт. Саҳнаи задухӯрдҳои шадид вилояти шимолу шарқии Бағлон буд, ки дар охири ҳафтаи гузашта Толибон дар давраи ҳукмронии худ талафоти ҷиддӣ диданд — даҳҳо нафар кушта шуданд. Ҳодисаҳо дар вилояти Бағлон дар наздикии дараи Панҷшер нишон доданд, ки дар кишвар то ҳол гурӯҳҳои  омодабоши ҷангӣ мавҷуданд, ки метавонанд ҷанги тӯлонии партизонӣ баранд. Ҳаёти осоиштаи ҳаррӯзаи сохтмони як аморати исломӣ дар Афғонистон, ки ибтидои он 6 сентябр буд, вақте ҷунбиши Толибон, ки ба қудрат расид, дар бораи таъсиси назорати комил дар тамоми кишвар хабар дод, дер давом накард. Ҷумъаи гузашта чанд манбаи наздик ба Фронти Муқовимати Миллӣ (NSF), ки дар охири моҳи август дар Афғонистон ташкил шуда буд, хабар доданд, ки дар вилояти Бағлон дар шимолу шарқи кишвар ҷангҳои шадид байни Толибон ва қисмҳои фронт ҷараён доранд. Шабакаҳои иҷтимоӣ видеоеро паҳн карданд, ки чӣ тавр қатораи мошинҳои ҷангиён ба водии Андароб ҳаракат мекунанд. Саҳнаи  муқовимат дар вилояти Бағлон шаҳристонҳои Пули-Ҳисор ва Дех-Салоҳ буд, ки тибқи иттилоъи чанд манбаъ, Толибон беш аз 60 нафарро кушта доданд ва ақибнишинӣ карданд. Ҷабҳа инчунин аз марги ду фармондеҳи саҳроӣ — Ёқуб Алихон Андарабӣ ва Имом Нурзод Андаробӣ хабар дод. Бори аввал Толибон инчунин далели задухӯрд бо қувваҳои муқовиматро расман эътироф карданд . Ба гуфтаи раҳбари маркази матбуотии вазорати умури дохилии Афғонистон Қорӣ Сайид Хостӣ, «дар минтақаи Андароби вилояти Бағлон дастикам се фармондеҳи калидии гурӯҳҳои мусаллаҳи Панҷшер кушта шуданд.» Толибон дар бораи талафоти худ хабар намедиҳанд. Вилояти шимолу шарқии Бағлон бо вилояти Панҷшер дар ҷанубу шарқ ҳамсарҳад аст, ки он охирин пойгоҳи муқовимати мусаллаҳона ба Толибон пас аз суқути режими президент Ашраф Ғанӣ дар 16 август боқӣ мемонад. Ёдовар мешавем, ки Аҳмад Масъуд, писари фармондеҳи машҳури муҷоҳидон Аҳмадшоҳи Масъуд, лақаби Шери Панҷшер, ки раҳбарии Ҷабҳаи Муқовимати Миллиро ба ӯҳда дошт, дар водии Панҷшер паноҳ бурдааст. Ноиби президенти пешини Афғонистон Амруллоҳ Солеҳ, ки мақоми Толибонро эътироф накарда ва худро иҷрокунандаи вазифаи сарвари давлат эълон кардааст, низ ба Панҷшер рафтааст. Пас аз задухӯрдҳои шадид бо нерӯҳои фронт, ки тақрибан ду ҳафта идома ёфт, 6 сентябр Толибон расман эълон карданд, ки ин водӣ ба ихтиёри пурраи онҳо гузаштааст. Тавре намояндаи ҷунбиши Толибон Забеҳуллоҳ Муҷоҳид он замон гуфта буд, ҷанг дар Афғонистон ба поён расид. Дар посух Аҳмад Масъуд эълом кард, ки муқовимат бо Толибон идома хоҳад ёфт ва афғонҳоро ба исёни умумимиллӣ даъват кард. Тавре ки намояндаи Ҷабҳа Алӣ Майсам Назарӣ баъдтар шарҳ дод, муқовимат ба тактикаи ҷанги партизанӣ мегузарад. Тибқи иттилои ӯ, дар ҷангҳои сентябр Толибон бо дастгирии авиатсияи Покистон тавонистанд танҳо дараи асосии Панҷшерро ишғол кунанд, дар ҳоле ки 23 дараи дигар таҳти назорати фронт монданд. Ҳамзамон, Ҷабҳа эълон кард, ки дар баробари Панҷшер муқовимати мусаллаҳона дар вилояти Бағлон идома хоҳад ёфт. Дар куҷо будани Аҳмад Масъуд ҳоло маълум нест. Ҳангоме ки як қатор сарчашмаҳо ҳанӯз дар моҳи сентябр дар бораи рафтанаш ба кишвари дигар хабар додаанд ва аксаран Тоҷикистонро зикр мекунанд, манбаъҳои дигар исрор меварзанд, ки раҳбари фронт дар кишвар боқӣ монда, аз як минтақа ба минтақаи дигар кӯчидааст ва Ҷабҳаи муқовиматро ба ҷангҳои нав бо Толибон омода мекунад. . Ҷолиби диққат аст, ки  аз ибтидои моҳи октябр дар дараи Панҷшер задухӯрдҳо аз сар гирифта шудаанд, ки танҳо 4 октябр талафоти нерӯҳои муттаҳидаи Толибон ва зархаридони покистонӣ ҳашт нафарро ташкил додааст. Ва 5 октябр, собиқ волии Панҷшер Кабир Васик дар Твиттер гуфт, ки фронт амалиётеро анҷом дод, ки нерӯҳои Толибонро ба ҳайрат овард, бидуни талафот. Худи Толибон даргириҳоро дар аввали моҳи октябр тасдиқ накарданд. Тибқи иттилои фронт, Ҷабҳа  айни замон тақрибан 60% -и вилояти Панҷшер ва инчунин шаҳри Андароби вилояти Бағлонро таҳти назорат дорад. Ёдовар мешавем, ки водии дарёи Панҷшер, ки якчанд даҳкилометр аз Кобул оғоз мешавад, як қисми системаи кӯҳии Ҳиндукуш аст. Аҳамияти стратегии он аз он далолат мекунад, ки ағбаҳои аз ҳама мувофиқ аз вилоятҳои ҷанубӣ ба шимол мераванд. Системаи шохобҳои дарёи Панҷшер, ки аз дараҳо мегузаранд, дастрасии водии Панҷшерро душвор месозад ва барои муқовимат бо муҳосираи тӯлонӣ ва ҷанги партизанӣ беҳтарин аст. Омили дигаре, ки боиси табдил ёфтани вилоятҳои Панҷшер ва Бағлон ба макони муқовимат ба Толибон гардид, таркиби қавмии сокинони онҳо буд. 99% аҳолии Панҷшерро тоҷикон ташкил медиҳанд. Дар вилояти Бағлон 80% аҳолиро тоҷикон ва дигар ақаллиятҳои қавмӣ (ҳазораҳо, узбекҳо) ташкил медиҳанд. Паштунҳо бузургтарин қавми афғон аст, ки ҷунбиши Толибон ба он такя мекунад — дар ин минтақа на бештар аз 20%.

Дар чунин вазъият афзоиши эҳсосоти мухолифат аз он далолат мекунад, ки идеяи таъсиси «ҳукумати фарогир» дар Афғонистон, ки на танҳо аксарияти паштунҳоро намояндагӣ мекунад, амалӣ нашудааст.

Муроҷиатҳо дар дохил ва аз хориҷи кишвар дар бораи шомил кардани намояндагони дигар халқҳои Афғонистон аз ҷониби Толибон шунида нашуданд.

Сергей Строкан

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube