تلاش برای برچیدن بساط تعویذ نویسان در شمال افغانستان

مسئولان ریاست حج و اوقاف ولایت بلخ می‌گویند که بساط شماری از تعویذ نویسان و رمالان شهر مزارشریف‌ را برچیده‌اند. به گفته‌ای این مقام‌ها، کمیسیون جمع‌آوری فال بین‌ها و تعویذ نویسان تازه ایجاد شده و قرار است تا چند ماه آینده فعالیت آنان در شهر و حومه آن متوقف شود

این کمیسیون، برای شماری از تعویذ نویسان نیز جواز رسمی صادر خواهد کرد. قبلا از این با سفر به مزار شریف بخصوص زمانی که به زیارت آرامگاه منسوب به خلیفه چهارم اسلام، علی، می‌رفتید، با مردانی با ظاهر مذهبی در چهار طرف روضه سخی مواجه می‌شدید که با چند کتاب، یک تسبیح و چند کاغذ پاره یا تعویذهای رونویس شده، نشسته‌بودند. زنان و مردانی نیز در مقابل آنان دیده می‌شدند

در این اواخر نشانی از این دم و دستگاه باقی نمانده‌است. بخصوص بعد از اینکه وزارت حج و اوقاف افغانستان تصمیم به برچیدن بساط تعویذ نویسان و رمالان را گرفت. یک ماه پیش، تنها در پیاده‌رو سمت شمالی روضه منسوب به حضرت علی حدود ۲۰ تعویذ نویس و رمال شهر مزار شریف فعالیت می‌کردند. اکنون این بساط‌ها برچیده شده و رمالان و تعویذ نویسان نیز از این مناطق کوچ کرده‌اند

سیدعبدالقهار، یکی از تعویذ نویسان که تغییر شغل داده و حالا به انگشتر فروشی رو آورده و چند انگشتر فیروزه و لاجورد در بساط دارد، می‌گوید تا یک ماه پیش تعویذ نویسی می‌کرده اما حالا انگشتر می‌فروشد مطاعی که به گفته او چندان بازار خوب ندارد

عبدالقهارمی‌گوید: «در گذشته کار ما خیلی خوب بود، افراد زیادی با خواست‌های متفاوت می‌آمدند و من هم آیه‌های شفا را می‌نوشتم و برایشان می‌دادیم؛ به خدا معلوم بود که تاثیر می‌کرد یا خیر اما کسی شکایت نکرده بود. حالا با چنین مشکلی بر خورده‌ایم و بازار انگشتر فروشی هم خیلی کساد است و تنها امروز دو صد افغانی( حدود۳ دلار) فروش داشتم و بس.» به گفته‌ای او مشتریانش هنوز هم سراغ او را می‌گیرند، اما او دیگر اجازه ندارد که دراین محل تعویذ بنویسد.

وزارت ارشاد حج و اوقاف افغانستان حدود دوسال قبل تصمیم گرفته که دوکان‌های تعویذ نویسی را در زیارتگاه‌ها و اماکن مذهبی در سراسر این کشور ببندد. این تصمیم بعد از آن گرفته شد که فرخنده ملکزاده دختر ۲۷ ساله افغان به دلیل مجادله با یک تعویذ نویس توسط افراد خشمگین با سنگ و چوب زجر کش و بعد جسدش سوزانده شد. نجیبه، زن میان‌سالی که در گذشته اکثر اوقات گذرش به تعویض نویسان شهر می‌افتاد؛ حالا اقدام دولت را در راستای جمع آوری آنان می‌ستاید

او می‌گوید: «گاهی اوقات برای دم و دعا می‌آمدم، چون شوهرم بعضا لت و کوبم می‌کرد(کتک می‌زد) و من هم دست به دامن تعویذ نویسان می‌شدم. تعویذها را با دستورالعمل‌‌هایش برایم می‌دادند؛ نمی‌دانم که تعویذها تاثیر می‌کرد و یا رابطه ما خوب می‌شد؟ اما برای چند مدتی رفتار شوهرم خوب می‌شد.» به نظر نجیبه، این رمالان و تعویذ نویسان خانه‌های بسیاری را «خراب کرده‌است» و او از جمع‌آوری بساط شان خوش‌حال است. ریاست حج و اوقاف ولایت بلخ توانسته که اطراف روضه را خالی از تعویذ نویسان و رمالان کند، اما وجود تابلوهای تعویذ ‌نویسان در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر مزار شریف نشانی از فعالیت آن‌هاست

تعویذ نویسانی که برای دفع جادو، جن، دیو و پری تعویذ می‌دهند تا تعویذ‌های دوستی و ازداج. آنان همچنان برای درمان هیپاتیت و درمان ناباروری زنان نیز تعویذ می‌دهند. شماری از این تعویذ نویسان می‌گویند که روزانه بیست الی پنجاه نفر به بخاطر دم و دعا می‌آیند. ملا حیدری، یکی از این تعویذ نویسان می‌گوید که از تصمیم ریاست حج و اوقاف خبر ندارد، اما تعویذ و دعایش شفا بخش هر درد است

او که این شغل را از نیاکانش به ارث برده در خانه شخصی خودش کار می‌کند. آقای حیدری می‌گوید: «افرادی که نزدش می‌آیند از مشکلات متعددی رنج می‌برند. این‌ها از درد پا، درد بدن، مشکلات روانی و عصبی، جن‌ها و مرض قند شکایت می‌کنند.» به گفته‌ای او مراجعین‌اش از تمام نقاط افغانستان می‌آیند حتی از شهر پیشاور پاکستان نیز مشتری دارد

تعویذ نویسی و دم و دعا، مخالفان و موافقان خود را دارد، باورها براین است که آیات قرانی شفا بخش‌است اما شماری می‌گویند که اکثریت این افراد حتی سواد خواندن و نوشتن را ندارند. مولوی سید عارف وزین، رئیس احتساب ولایت بلخ می‌گوید که هیچ تعویذ نویسی حق ندارد که در منازل خود تابلو نصب کند. به گفته‌ای آقای وزین، اکثریت این آدم‌ها که حتی سواد کافی هم ندارد از بیکاری به این کار رو آورده‌اند

آقای وزین می‌گوید: کمیسیون جمع‌آوری تعویذ نویسان غیر شرعی و رمالان، عده‌ا‌ی از تعویذ نویسان و رمالان را که در انظار مردم در داخل شهر مثل دوکانداران که مراجعین بیشتر هم داشتند جمع‌آوری کرده و همه‌ای کتاب‌ها و وسایل‌شان را ضبط کرده‌است

او می‌گوید که نمی‌شود همه‌ا‌ی دم و دعا را غیر مشروع بگویم اما عده‌ا‌ی ازافراد هستند که حتی سواد خواندن و نوشتن را ندارند. به گفته‌ای وزین، قرار است این کمیسیون، آن‌هایی را که عالم واقعی‌اند شناسایی و برای شان مجوز صادر کنند. دو سال می‌شود که دولت افغانستان اقدام به برچیدن مراکز تعویذ نویسی و رمالی در زیارت گاه‌های سراسر کشور کرده است

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube