Тақвими рӯз: Аз зодрӯзи Набиҷон Раҳимов то Рӯзи СММ

Имрӯз шахсони зерин зодрӯз доранд:

Набиҷон РАҲИМОВ (1957), 65-солагии зодрӯзи доктори илми таърих, профессор.

Облобердӣ ЯҲЁЕВ (1947), 75-солагии зодрӯзи олими соҳаи иқтисодиёт, Ходими шоистаи илми Тоҷикистон.

Имрӯзи таърих:

Рӯзи Созмони Милали Муттаҳид ҳамасола 24-уми октябр таҷлил мешавад. Моҳи октябри соли 1947 қарори Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид эълон шуда, ба солгарди эътибор пайдо кардани Оинномаи СММ дар соли 1945 рост омад.

Созмони Милали Муттаҳид ташкилоти байналмилалии давлатҳо мебошад, ки барои нигоҳдорӣ ва таҳкими сулҳи байналмилалӣ, амният ва рушди ҳамкориҳои байни кишварҳо таъсис дода шудааст. Яке аз аввалин ҳуҷҷатҳои СММ моҳи декабри соли 1948 қабули Эъломияи умумии ҳуқуқи башар буд.

Дар ҳоли ҳозир СММ 193 давлатро дар бар мегирад, ки ҳар яки онҳо инчунин узви Ассамблеяи Генералии СММ мебошанд. Сохторҳои  асосии Созмони Милали Муттаҳид: Ассамблеяи Генералӣ, Шӯрои Амният, Шӯрои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ (ЭКОСОС), Суди байналмилалии адлия. Созмони Милали Муттаҳид инчунин як қатор муассисаҳои махсуси худро дорад — созмонҳои байниҳукуматии байналмилалӣ оид ба масъалаҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва гуманитарӣ (ЮНЕСКО, ТУТ, ФАО, ХБА, СБМ, ЮНИДО ва ғайра).

— Имрӯз ҳамчунин Рӯзи ҷаҳонии иттилооти рушд аст, ки бо қарори Ассамблеяи Генералии СММ дар моҳи декабри соли 1972 бо мақсади ҷалби таваҷҷуҳи афкори ҷомеаи ҷаҳонӣ ба мушкилоти рушд ва зарурати таҳкими ҳамкориҳои байналмилалӣ барои ҳалли онҳо таъсис дода шудааст.

Ассамблея қарор кард, ки санаи ин рӯз бояд бо санаи Рӯзи байналхалқии СММ рост ояд. Ассамблея изҳори боварӣ намуд, ки беҳтар паҳн намудани ахбор ва сафарбар намудани афкори ҷамъиятӣ, махсусан дар байни чавонон, омили муҳими баланд бардоштани огаҳӣ аз масъалаҳои тараққиёт ва ба ин васила ба афзоиши саъю кӯшиш дар соҳаи ҳамкории байналхалқии тараққиёт мусоидат мекунад.

— Имрӯз Рӯзи ҷаҳонии фалаҷи атфол — яке аз ҷиддитарин бемориҳои вирусӣ аст, ки ба системаи асаби инсон таъсир карда, боиси фалаҷ, парез ва атрофиёни бофтаҳои мушакҳо мегардад.

Ин беморӣ кайҳо боз даҳшати воқеии волидайн дар бисёре аз кишварҳои ҷаҳон будааст. Ваксинаи зидди он дар солҳои 50-ум пайдо шуд. Онро вирусологҳо ва эпидемиологҳои америкоӣ Хилари Копровский, Йонас Эдвард Солк, Алберт Сабин дар ҳамкории зич бо вирусологҳо ва эпидемиологҳои советӣ М. П. Чумаков ва А. Смородинтсев ихтироъ карданд.

Ваксинзании кӯдакон ба тақрибан 99% коҳиш ёфтани беморӣ мусоидат кард. Дар ҳоли ҳозир, аксари кишварҳои пешрафта ваксинаи ҳамаҷонибаи кӯдаконро бо ваксинаҳои ғайрифаъолшуда ва даҳонӣ барои мубориза бо полиомиелит таҳия кардаанд.

Санаи Рӯзи ҷаҳонии фалаҷи атфол ба зодрӯзи донишманди амрикоӣ Ҷ. Е. Салк, ки ваксинаи ғайрифаъол алайҳи фалаҷи атфолро офаридааст, бахшида шудааст.

— 24-уми октябри соли 1897 дар Русия аввалин бозии воқеии футбол баргузор шуд. Бозӣ дар шаҳри Санкт-Петербург баргузор шуд. Дар ин рӯз дар майдончаи паради корпуси якуми кадетӣ дастаҳои ҷамъияти футболбозони Василеостровский (ВФ) ва клуби дӯстдорони спорти КЛС, ё худ содаи «Спорт» вохӯрданд. Футболбозони «Спорт» аз Василеостровский бо ҳисоби 6:0 мағлуб шуданд.

Ҷамъияти футболбозони «Василеостровская» то он вақт аллакай шаш сол вуҷуд дошт ва дар ҳайати он бештари футболбозони хориҷӣ, пеш аз ҳама англисҳо намояндагӣ мекарданд.

Футбол ҳамчун як бозии тамошобоб барои мардум ҳанӯз ба қадри кофӣ ҷолиб набуд, аз ин рӯ, таърих на муаллифони голҳои задашуда ва на шумораи тамошобинони дар ин бозии аввал ҳузурдоштаро нигоҳ надоштааст. Матбуоти Санкт-Петербург дар бораи бозии охирин навиштааст, ки бритониҳо бо кори дастаҷамъона ва техникӣ ва русҳо бо фидокории худ фарқ мекарданд.

Дар моҳи августи соли 1901 аввалин органи роҳбарикунандаи футболи шаҳрии Россия — Лигаи футболи Петербург таъсис ёфт. Худи ҳамон сол клуби футболи «Невка» қаҳрамони Санкт-Петербург шуд. Аввалин чемпионати футболи империяи Русия танҳо соли 1912 баргузор шуда буд.

Дар оғози ҳафта ба шумо муваффақияту комёбӣ орзу менамоем.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube