Тарҳи қонуни сенаторҳои ҷумҳурихоҳ «худи Амрикоро хароб мекунад»

«Саботажи худи ИМА»: манъи эҳтимолии Вашингтон барои воридоти уран аз Русия ба чӣ табдил ёфта метавонад?

Гуруҳи сенаторҳои ҷумҳурихоҳ ба Конгресси ИМА лоиҳаи қонун дар бораи эмбаргои интиқоли уран аз Русияро пешниҳод карданд. Ба гуфтаи муаллифони ин санад, вақти он расидааст, ки Вашингтон “тамоми манобеи энержии Русияро аз бозори Амрико ба таври доимӣ хориҷ кунад”. Дар баробари ин сенаторҳо эътироф мекунанд, ки воридот аз Федератсияи Русия, инчунин аз Қазоқистон ва Ӯзбекистон тақрибан нисфи урани дар нерӯгоҳҳои атомии кишвар истифодашавандаро ташкил медиҳад.

Ба фикри мутахассисон, агар ин ташаббус амалӣ шавад, пеш аз ҳама ба худи Штатҳои Муттаҳида зарба мезанад: нархи қувваи электр баланд мешавад, кори як қатор агрегатҳои атомӣ қатъ карда мешавад. Гуруҳе аз сенаторҳои ҷумҳурихоҳ ба палатаи болоии Конгресси ИМА лоиҳаи қонун дар бораи манъи воридоти уран аз Русияро пешниҳод карданд. Дар ин бора дар пресс-релиз, ки дар вебсайти сенатор Ҷон Баррассо (Вайоминг) нашр шудааст, гуфта мешавад.

Ба ақидаи ӯ, вақти он расидааст, ки «ҳамаи интиқолдиҳандагони энержии Русия ба таври доимӣ аз бозори Амрико хориҷ карда шаванд». Дар навбати худ ҳаммуаллифи лоиҳаи қонун, сенатори ҷумҳурихоҳ Роҷер Маршалл бар ин назар аст, ки интиқоли уран ба ИМА аз дигар кишварҳо гӯё ба амнияти миллии Амрико таҳдид мекунад ва ёдовар мешавад, ки воридот аз Русия «ва иттифоқчиёни он Қазоқистон ва Ӯзбекистон» қариб нисфи уран аст, ки дар стансияҳои электрикии атомии Америка истифода мешавад.

«Чунин сатҳи баланди вобастагӣ аз урани хориҷӣ ҳатто пеш аз ҳамлаи Русия ба Украина ба манофеи миллӣ ва амнияти миллии мо таҳдид мекард ва ҳоло ин ғайри қобили қабул аст»- гуфт сенатор.

Иёлоти Муттаҳида ба як амалиёти вижаи низомӣ дар Украина барои безарарсозӣ ишора мекунад, ки Владимир Путин, раиси ҷумҳури Русия рӯзи 24-уми феврал эълон кард. Вобастагии Иёлоти Муттаҳида аз воридоти уран, ки гӯё амнияти миллии ин кишварро таҳдид мекунад, дар вебсайти сенатор ва раиси Ассотсиатсияи миллии истихроҷ Рич Нолан гуфта шудааст.

«Ин як мисоли он аст, ки чӣ гуна занҷирҳои муҳими таъминоти маъданҳои мо то дараҷае, ки ба хатари ҷиддӣ ба амнияти миллӣ оварда мерасонанд, хароб шудаанд»,- гуфт Нолан.

Скотт Мелби иддао мекунад, ки Русия гӯё барои чанд муддат «вобастагии Амрикоро аз сӯхти ҳастаии Русия афзоиш дода», ба энержӣ ва амнияти миллии ИМА таҳдиди хатарнок ва рӯзафзуни фаврӣ эҷод кардааст. Дар ҳамин ҳол, тибқи маълумоти Идораи иттилооти энергетикии назди Вазорати энергетикаи ИМА, дар соли 2020 ҳиссаи урани русӣ дар ҳаҷми умумии хариди Амрико 16% (8064 тонна) буд, дар ҳоле ки ба Канада ё Қазоқистон 22% ( мутаносибан 10.976 ва 10.828 тонна) аст.

Ташаббуси сенаторҳои ҷумҳурихоҳ дар бораи эмбарго ба интиқоли уран аз Федератсияи Русия пас аз он буд, ки Ҷо Байден, раисиҷумҳури Амрико, рӯзи 8-уми март зимни суханронӣ дар Кохи Сафед эълом дошт, ки воридоти нафту газ ва интиқолдиҳандагони энержии Русия манъ мешавад. Дар баробари ин роҳбари Америка иқрор шуд, ки чунин қадам ба худи Штатҳои Муттаҳида ҳам зарба мезанад.

«Ҳам ҷумҳурихоҳон ва ҳам демократҳо инро мефаҳманд. Ҳам ҷумҳурихоҳон ва ҳам демократҳо возеҳ гуфтанд, ки мо бояд ин корро кунем”,- гуфт Байден.

Сарвари Кохи Сафед фармони дахлдорро имзо кард, ки дар он интиқоли на танҳо нафту гази дар Русия истеҳсолшуда, балки маҳсулоти нафтӣ ва ангишт низ манъ карда мешавад. Илова бар ин, манъи сармоягузории нав дар соҳаи энергетикаи Федератсияи Русия ҷорӣ карда шуд. Тибқи иттилои Ассотсиатсияи ғайритиҷоратии автомобилҳои Амрико, пас аз изҳороти раиси Кохи Сафед, нархи бензин дар Иёлоти Муттаҳида ҳадди аксари таърихии худро чанд маротиба нав кард.

Эмбаргои ИМА дар Русия шарҳ дода шуд. Ба гуфтаи котиби матбуотии раисиҷумҳури Русия Дмитрий Песков, Маскав ба рад кардани Вашингтон аз воридоти нафту газ ва ангишти Русия бо назардошти манфиатҳои худ посух хоҳад дод. «Агар шумо аз ман пурсед, ки Русия чӣ кор хоҳад кард, пас Русия дар ин вазъият он чизеро, ки ба ӯ лозим аст, анҷом медиҳад ва манфиат меорад. Мо манфиатҳои худро ҳифз мекунем ва мувофиқи манфиатҳои худ амал мекунем”,- посух дод ӯ ба саволи рӯзноманигор.

Қаблан муовини нахуствазири Русия Александр Новак ба намояндагони расонаҳо гуфта буд, ки агар Иёлоти Муттаҳида аз интиқоли манобеи энержӣ аз Русия даст кашад, пас ин барои Маскав мушкиле нахоҳад дошт — он ба чунин сенария омода аст. «Агар шумо хоҳед, ки аз интиқоли захираҳои энергетикӣ аз Русия даст кашед, лутфан, мо ба ин омодаем. Мо мефаҳмем, ки ин ҳаҷмҳоро ба куҷо равона кардан лозим аст. Ягона саволе, ки ба миён меояд, ин аст, ки аз он кӣ манфиат дорад ва чаро он зарур аст”,- гуфт ӯ.

Ба гуфтаи Александр Фролов, муовини директори генералии Пажуҳишгоҳи миллии энергетикӣ, ташаббуси сенаторҳои ҷумҳурихоҳ дар бораи манъи интиқоли уран аз Федератсияи Русия, агар амалӣ шавад, боиси хароҷоти манфии бештаре барои Иёлоти Муттаҳида хоҳад буд, ки ҳоло дар ин кишвар мушоҳида мешавад.

«Русия як ҳиссаи муҳими ҳаҷми уран ба Иёлоти Муттаҳидаро ишғол мекунад, ки Вашингтон бешубҳа онро фавран иваз карда наметавонад. Ва дар оянда ҷуброн кардани тақрибан 16% талаботи Иёлоти Муттаҳида ниҳоят душвор хоҳад буд, зеро — ҳатто агар мо фарз кунем, ки бозигарони дигари бозори ҷаҳонии уран истеҳсол ва таҳвили онро дар хориҷа афзоиш медиҳанд — он бояд ба назар гирифта шавад. Ҳисоб мекунанд, ки иқтидори онҳо хеле маҳдуд аст»,- гуфт коршинос дар шарҳи RT. Тавре Фролов қайд кард, дар сурати эмбаргои Вашингтон ба урани Русия, вазъ аз рӯи сенарияе пеш хоҳад рафт, ки барои Иёлоти Муттаҳида ниҳоят номусоид аст.

«Ин метавонад боиси баста шудани як қатор нерӯгоҳҳои атомии Иёлоти Муттаҳида ва зарурати ҷустуҷӯи таъминкунандагони дигар дар бозори уран гардад. Аммо Вашингтон бешубҳа онҳоро зуд пайдо карда наметавонад. Ҳамзамон Русия харидорони нави уранро пайдо хоҳад кард, зеро дар бисёре аз кишварҳои ҷаҳон бунёди нерӯгоҳҳо ва агрегатҳои энержӣ идома дорад, ки дар бозор талаботи иловагӣ ба вуҷуд меорад”,- шарҳ дод таҳлилгар.

Константин Блохин, як пажуҳишгари пешбари Маркази таҳқиқоти амниятии Фарҳангистони улуми Русия низ бар ин назар аст, ки тарҳи қонуни сенаторҳои ҷумҳурихоҳ дар бораи манъи воридоти уран аз Русия «худи Амрикоро хароб мекунад». «Агар ин лоиҳа қонунӣ шавад, пас ин ногузир бо афзоиши нархи нерӯи барқи Амрико, ки бори дигар ба шаҳрвандони Иёлоти Муттаҳида зарба мезанад, пайгирӣ хоҳад кард. Ин иқдомро аз нуқтаи назари оқилона шарҳ додан басо имконнопазир аст. Сухан дар бораи сатҳи ғайримуқаррарии русофобия меравад, ки аз ин сабаб сохтори сиёсии Амрико омода нест, ки дар бораи аҳолии худ фикр кунад»,- гуфт таҳлилгар дар мусоҳиба бо RT.

«Дар бозори ҷаҳонии уран қоидаҳои бозор вуҷуд дорад: агар хоҳед, бихаред, агар нахоҳед, нахаред. Иёлоти Муттаҳида ураниумро аз Русия мегирад, зеро ба он ниёз дорад. Маскав онҳоро ба захираҳои худ вобаста накардааст”,- қайд намуд коршинос.

Ба гуфтаи Блохин, бо дарназардошти эҳсосоти доимии зидди Русия дар миёни сохторҳои амрикоӣ дар ҳама сатҳҳо, лоиҳаи қонун дар бораи эмбарго ба уран аз Федератсияи Русия метавонад аз ҷониби ҳарду палатаи Конгресс қабул ва аз ҷониби Ҷо Байден имзо шавад. “Эҳтимолияти рӯй додани ин хеле баланд аст. Сиёсатмадорон дар ШМА на аз рӯи мантиқи солим, балки аз рӯи траекторияи руссофобия ва истерия амал мекунанд. Онҳо мехоҳанд ба Русия зиёни ҳадди аксар иқтисодӣ расонанд. Дар баробари ин, онҳо омодаанд, ки ба далели руссофобияи худ ба талафоти бузург дучор шаванд”,- хулоса кард таҳлилгар.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube