آشنايي با کشورهاي صاحب سبک در سينما: افعانستان

خبرگزاري آريا — همشهري آنلاين — مهدي تهراني: به مانند عمده امور فرهنگي و هنري ظهور و بروز سينما نيز در افغانستان همواره با چالش‌هاي فراواني روبرو بوده است

کشور افغانستان به سبب مخاطرات سياسي و فرهنگي و جنگ‌هايي که از سر گذرانيده و همچنين منازعات داخلي هرگز نتوانسته سبب ساز پديده‌هاي فرهنگي ذاتي خود باشد

در تمام اين سالها اگر جرقه اي در پهنه‌ي فرهنگي اين کشور روي داده به سبب فعاليت‌هاي هنرمندان اين کشور خارج از مرزهاي افعانستان بوده است

با اينهمه سينماي افغانستان بين سالهاي 1965 تا 1970 در حاليکه مي‌توانست به ظهور و حتي به بلوغ برسد، بدليل منازعات سياسي به يکباره بي‌فروغ شد. جنگ با شوروي سابق و پس از آن درگيري‌هاي داخلي و همچنين پيدايش طالبان همگي باعث شد سينما در افغانستان هيچ رشدي نداشته باشد

براي اولين بار در سال 1302 شاه امان الله يک پروژکتور شخصي وارد اين کشور کرد که سرمنشا ايجاد يک سينماي کوچک گرديد. اين سينما که در سال 1313 و با نام بهزاد تاسيس شده بود سرانجام تعطيل گرديد؛چون شرايط فرهنگي به گونه‌اي بود که قاطبه ي مردم با اين پديده مخالفت نشان مي‌دادند

در زمان حکومت ظاهر شاه دوباره سينما بهزاد گشايش يافت و در کنار آن دو يا سه سينما‌ي کوچک ديگر نيز در کابل و در قند هار و هرات گشايش يافتند. که عمده‌ي نمايش اين سينماها فيلم‌هاي هندي بودند. کم کم تعداد سالن‌هاي سينما بين سالهاي 1965 تا 1972 به عدد 54 رسيد

بعد از روي کارآمدن حکومت کمونيستي، اگرچه تعداد سينماها بيشتر نشد اما نمايش فيلم‌ها بشدت تحت سانسور قرار گرفت.با گسترش جنگ و ورود نيروهاي شوروي سابق و پس از آن با شدت درگيري هاي داخلي و ظهور طالبان، قريب به 100 درصد سالنهاي سينما تخريب گرديدند

به هر روي پس از پايان دوران طالبان، و از حدود سالهاي 2002 به اين سو به کمک سازمان‌هاي فرهنگي بين‌المللي و مساعدتهاي فرهنگي ايران، اوضاع سينمايي افغانستان کمي بهبود يافته است. با اين حال و در حال حاضر تنها 17 سالن نمايش فيلم در افغانستان وجود دارد و عمده ساخت و سازهاي محدود سينماگران افغاني نيز در آن سوي مرزها انجام مي گيرد

در بين سينماگران افغاني، صديق برمک احتمالا سرشناس ترين است. مهمترين فيلم او يعني «اسامه» که در سال 2003 ساخته شد فرصت اکران بين المللي پيدا کرد و جوايز مهمي از جشنواره‌هاي معتبر کسب نمود

داستان فيلم اسامه ساخته صديق برمک در باره دختر بچه‌اي است که اگرچه در زمان طالبان زندگي مي کند اما با پوشيدن لباس پسرانه در اجتماع حضور پيدا مي‌نمايد

خالد حسيني نيز نويسنده و فيلمساز دورگه افغاني-آمريکايي است که فيلم بادبادک باز را ساخته است.

در سالهاي اخير سرزمين افغانستان محل تردد فيلمسازان و مستند سازان زيادي بوده است.با اينهمه به دليل نبود امنيت کافي هنوز نمي توان با اطمينان خاطر در اين کشور به سينما پرداخت

به نظر مي رسد طبيعت بکر و همچينن موقعيت جغرافيايي اين کشور به گونه اي باشد که در آينده نزديک اگر آرامش در اين کشور حکمفرما شود، زمينه اي براي ساخت و سازهاي سينمايي در آن فراهم گردد

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube