مشهد و راه ابریشم

داستان راه ابریشم، دلیل وجود و چیستی آن یک مبحث مفصل در جغرافیای تاریخی است و از استعداد قلم نگارندۀ این سطور خارج. کوتاه سخن اینکه راه ابریشم مسیری تجاری در میان ملل متمدن دنیا، از چین و هند تا ایران و روم، بوده و فارغ از کارویژۀ اصلی خود، یعنی تجارت، حامل عناصر و نشانه‌های فرهنگی متعددی نیز بوده است
در این میان، اگرچه ابریشم از چین و ادویه از هند به باختر گیتی صادر می‌شد، اما متاع ایران، به‌عنوان معبر اصلی میان شرق و غرب عصر خود، به‌مراتب گرانمایه‌تر و پایدار‌تر بود و آن عبارت بود از فرهنگ و دانش
تلاش ایرانیان برای استیلای فرهنگی در محیط پیرامونی خود که با آخرین دستاوردهای نظری تئوریسین‌های ژئوپلیتیکی تأیید و تصریح می‌شود در جای‌جای پیرامون پهناور ایران از هند تا تاجیکستان، از آناتولی تا قفقاز شمالی، و از عراق تا خلیج فارس قابل‌مشاهده و پیگیری است
این‌چنین بود که ایرانیان با فراهم آوردن جای پایی مستحکم در مناسبات فرهنگی و بینشی همان دوران، ضمن تضمین تأمین منافع و علائق کوتاه و میان‌مدت، زمینه را برای پیگیری اهدافی بلند‌مدت فراهم آوردند تا آیندگانی که ما باشیم کار سختی برای توجیه زبانی و فرهنگی برای یک نام تجاری که به‌عنوان مثال بستنی تولید و به محیط فرهنگی راه ابریشم صادر می‌کند نداشته باشند
البته طبق معمول این عرصه و این مفهوم و این جادۀ ابریشم نیز از چشم طمع کدخدایان جهانی دور نماند و ایالات متحده در رأس آن ها برنامه‌های مفصلی برای ناکام گذاشتن رقبا و دشمنان، از جمله ایران، از بستر مستعدی دارد که خود صاحب آن است. طرح جادۀ جدید ابریشم که در برنامه‌های راهبردی و بالادستی ایالات متحده
از جمله سند استراتژی امنیت ملی این کشور، به آن اشاره شده به‌شکل واضح با هدف دور زدن ایران و چین و از بین بردن فرصت کامیابی از بستر تاریخی-جغرافیایی راه ابریشم و همچنین توسعۀ نسخۀ اقتصادی و همچنین سیاسی موردنظر ایالات متحده، یعنی اقتصاد بازار آزاد و تجارت بدون مرز و همچنین دموکراسی لیبرال، طراحی شده است، امری که ضمن محروم ساختن ایران از موقعیت منحصر‌به‌فرد جغرافیایی‌اش نسخۀ سیاسی حکومت پیشنهادیِ جمهوری اسلامی‌ ایران را به‌چالش می‌کشد.
در حال حاضر انتظار تحول‌آفرینی و برگرداندن بازی به‌نفع ایران بعید است و تا زمانی که برنامه‌های دستگاه سیاست خارجی منفعلانه باشد نمی‌توان انتظار احیای راه ابریشم واقعی و جلوگیری از طرح توطئه‌آمیز ایالات متحده را از کسانی داشت که دشمنی دشمن را هنوز باور نکرده‌اند
بنابراین، به‌نظر می‌رسد در عصر بازخیزی و احیای مجدد شهرها در عرصۀ مناسبات بین‌المللی این دولت‌های محلی، نهادهای شهری و اجتماعات شهروندی هستند که می‌توانند با تشریک مساعی حداقل میراث‌دار خوبی برای راه ابریشم باشند، شهرهایی که بدون شک مشهد یکی از مهم‌ترین آن‌هاست

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube