آذر خواجوی — ایران

 نشیب

تو سروِ نازی بی­نیازِ آفرینشی

جوان­ترین جوانه­ات

                    به آفتاب می­رسد

و ریشه­ریشه­ی سُلاله­ات

                           به قلبِ چشمه­های آب

تو ای همیشه سرفراز

نشیب را چگونه ساز می­کنی

اگر کسی شبی تو را

ز شیب تُند خواهشی

                        به نامِ کوچکت

                                        صدا کند!؟

***
راه ابریشم

زنگ­هارا، ز نفس­های سحر، می­شنوی

شاید از جاده­ی ابریشم

باز هم قافله­ای سوداگر

                        می­گذرد

گرم شد مطبخ افسانه­ی شرق

از تبِ آتش این قافله­ها

گوش تاریخ ز افسانه پُر است

دلِ سوداگرِ تو

به من سودایی

بار، کی خواهد داد

که شبی باز کنم

راه ابریشم گیسوی ترا

با سرانگشت نوازشگر عشق؟

تا دگر در تاریخ

یاوه ­بافان، نتوانند ستود

راه رؤیاییِ ابریشم را

زنگ­هارا ز نفس­های سحر می­شنوی؟

آه اگر بار دهی

به سرانگشت نوازشگر عشق!

***

آرش

گرفت مرزِ شرف آرشِ کمانکش من

         که نیست تیرِ خطا در کمانِ آرش من

سمندرانه نهد بر سمندِ آتش، پای

         زهی حماسه ی غیرت، زهی سیاوش من

چنین که چاهِ «شَغاد»ت به فن گشوده دَهَن

         عنانِ راه به من ده به طبع سرکشِ من

چو کاوه تا بکشد تیغِ آفتاب، البرز

         بساز با دَمِ پولادپَرور آتش من

چه جای مویه که آیاتِ مزدک و مانی است

         نشیدِ شور و همایون، نوای دلکش من

نگارخانه ی ارژنگ و صد بهاران رنگ

         زهی خجسته سرایِ چنین منقش من

به زردرویی بابک، خجل مباش، آذر

         که سرخ روی برآید عیار بی غش من

***

محاکمه­ی آفتاب

من از محاکمه­ی آفتاب می­آیم

که هر طلوع

به فرمانِ اورمزدِ بزرگ

به نامِ غیرتِ عشق

کمان کشیده چو آرش

                         عدوی سرکش را

از آستانه­ی البرز و خانه زرتشت

                              می­راند

و بر فرازِ ستبرایِ راستینِ سهند

                          آیات نور می­خواند

من از محاکمه­ی آفتاب می­­آیم

که متهم به صراحت و جرمِ پرده­دری است

که از حجاب تظاهر، تقیه بیزار است

هزار پرده­ی تدلیس را بریده به تیغ

هزار خرقه­ی تبلیس را دریده به چنگ

و از تمامیِ رخدادهایِ پرده گیان

به قدر روزنِ چشمی شده

                         خبر دارد

و نیز متهم است

به کارِ پرورشِ توده­های عاصیِ خاک

برای گسترشِ ریشه­های پنهانی

برای رویشِ صدها هزار لاله و گل

ز قلبِ دانه­ی خونمرده­ی زمستانی

به شوقِ رستاخیز

به شوقِ جوشش باغی شگرف و رنگ­آمیز

و نیز می­گویند

که در مکاتب تهدید و اختناق زمان

اگرچه فیضِ حضوری نبرده، می­داند

که زنگ­های خطر را، که می­نوازد باز؟

که خوب می­رقصد

به پایِ نغمه­ی ناسازگارِ این همه ساز؟

صنم چه می­کند اینک در آستینِ دراز؟

و دادگاه

ز پشتِ نقابِ ابر سیاه

قرار صادره را اینچنین قرائت کرد:

که: آفتاب

ساکن مشرق

جرم، پرده­دری

به غرق در ظلماتِ غریب محکوم است

و حکمِ صادره، گاهِ غروب، اجرا شد

«عجب که با همه دانایی این نمی­دانند»

که جاودانه بلندند آفتاب و سهند

***

نور و بلور

نور، اگر در دلِ بلور شکست

بازتابی که باز می­یابی

مرگِ نور است

یا حیات بلور؟

***

سوگوارِ خسته تاریخ

بر سیل­خیزِ خون و خطر، آنگاه

مَزدک نظاره کرد

کِشتِ صنوبرانِ دلاور را

در مرگزارِ ظلم

وَ انبوهِ مردمان دیدند

که تندیسِ بی­قواره­ی عدل

سرکش تناورانِ جوان را، چگونه خواهد کاشت

در جنگلی که یک شبه باید رُست

و ز آن همه ترانه­ی پرشور

شیواترین حماسه­ی نور

در ذهن دشت نخواهد ماند

جز

            آوارِ یک سکوت

                     یک شاخة شکسته­ی فریاد

دنیا گذشت

و خلق

این سوگوار خسته­ی تاریخ

همچنان

تنها

درهم­شکسته

بر سیل­خیزِ خون و خطر، راه می­گشود

با حس تازیانه به پشت

و تسلیمِ عاشقانه­ی سر، بر طنابِ دار

اما

از پای و پویه نیافتاد

                      منصوروار

                               ز آن روز

                                   تا هنوز

Озар Хоҷўӣ – Эрон

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube