بزرگان را بزرگان زنده می دارند

روند تاريخ عمومي بشري ثابت نمود كه ملتهاي جداگانه كره ارض با فرزندان عارف و دانشمند و سخنور و ايجادكارشان از خود اثرهاي بي‌زوال باقي گذاشته، با اين وسيله زبان، ادبيات و تمدن جاودانه نژاد و  تبار خويش را بردوام حفظ نموده‌اند. در اين روند مقام پايه‌گذار شعر عالمگير تاجيك و فارس استاد ابوعبدالله رودكي نهايت بزرگ است. از روي تحقيقات علمي و درك جوهر ايجاديات سلطان شاعران عجم استاد ابوعبدالله رودكي جهانيان بار ديگر احساس كردند كه رودكي تنها شاعر نبود، او خادم دولتي، فقيه، طبيب، موسيقيدان، زبان‌شناس، روان‌شناس و به معناي كامل آدم و عالم‌شناس بوده است

همه اين بزرگي‌هاي استاد ابوعبدالله رودكي در آثار بي‌زوالش تجسم يافته، دوام صدساله‌هاي تاريخ خرد جاودانه اين سخنور بي‌نظير براي تمدن عمومي بشري خدمت نمود و باز خدمت خواهد كرد. تا زمان استاد ابوعبدالله رودكي شاعران بودند و تأليف اثرهاي منظوم وجود داشت. ليكن استاد ابوعبدالله رودكي در زماني كه تأثير زبان و فرهنگ‌هاي ديگر خيلي بالا بود، در مقابل شعر منظوم عربي به بنياد اشعار بلندمضمون و پرحكمت به زبان ناب تاجيكي ابتداي تاريخي گذاشت و به دريافت عنوان‌هاي «آدم‌الشعراء»، «امير شاعران»، «اساس‌گذار ادبيات كلاسيك تاجيك و فارس» مشرف گرديد و در سراسر عجم و عرب معتبر و محترم گرديد

به اين معني نظامي عروضي سمرقندي برحق گفته بود

                             گر سري يابد به عالم كس به نيكوشاعري

                             رودكي را بر سر آن شاعران زيبد سري

و يا به انديشه ابن يمين

                             ز شاعر زنده مي ماند، به گيتي نام شاهان را

                             فروغ از رودكي دارد، چراغ دوده سامان

درباره پهلوهاي گوناگون اشعار بي‌زوال استاد ابوعبدالله رودكي تحقيقات پرارزش، كتاب و مقاله‌هاي علمي در جمهوري تاجيكستان، كشورهاي ايران، افغانستان و ده‌ها مملكت‌هاي جهان به طبع رسيده، بار ديگر بزرگي و نقش بي‌همتاي اين سخنور نامور را در تمدن عمومي بشري مخصوص اعتراف كرده‌اند. باعث افتخار و فرح و شاماني ماست كه به شرافت اين بزرگوار نام ملت تاجيك در جهان باز هم مشهورتر گرديد و از فروغ رودكي ديار ما آباد و زيبا و پرفيض و دلاراتر شد

                             از تمام شاعران اعلي مقام رودكي

                             خلق تاجيك مي‌نمايد احترام رودكي

                             راه‌ها آباد گرديد، كوچه‌ها معمور شد

                             اين همه آبادي‌ها از فيض و نام رودكي

سالهاي 40 و 50 عصر ХХ با ابتكار فرزندان فرزانه ملت، قهرمان تاجيكستان، استاد صدرالدين عيني، آكادميسين باباجان غفوراف و ديگر افراد بيدار ملت تاجيك براي تحقيقات علمي، معين نمودن مكان دفن استاد ابوعبدالله رودكي و تجليل 1100 سالگي اين نابغه شعر عالمگير تاجيك و فارس كارهاي شايسته عملي شدند. سال 1958 بزرگداشت 1100 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي تجليل گرديد، در زادگاه شاعر دهه پنجرود نخستين مقبره و در شهر پنجكنت آثارخانه جمهوريوي تاريخ و كشورشناسي بنياد يافت. نسل‌هاي امروزه به آن مردان بزرگ از هيئت راهبري و ضيائيان ملت دوست حمد و ثنا مي‌خوانند و خاطره آنها را گرامي مي‌دارند. خوشبختانه، پس از 50 سال در زمان صاحب‌استقلالي با اقدام‌هاي نجيبانه پريزدينت تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان نسبت به ادبيات، فرهنگ، هنر و ارج‌گذاري به فرزندان عارف و دانشمند و جانفداي ملت احترام و توجه خاصه دارند. اگر به روند 17 سال صاحب‌استقلالي تاجيكستان نظر افكنيم، برعلا روشن مي‌گردد كه در اين مدت خيلي كوتاه تاريخي براي بزرگداشت دهها فرزندان نكونام ملت تاجيك، از جمله اديبان، عالمان، سياستمداران و اهل هنر و فرهنگ، نامگذاري تاجيكانه شهر و ناحيه‌ها با اقدام و هدايت و دستگيري‌هاي پريزدينت تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان تدبيرهاي شايسته عملي شدند كه طول صدساله‌ها آرزو و آرمان مردم ما بود. در اين مورد مي‌توان شاه‌بيت شاعر خلقي تاجيكستان، برنده  جايزه جمهوريوي به نام استاد ابوعبدالله رودكي، جايزه بين‌الخلقي «نيلوفر» شادروان استاد لايق شيرعلي كه پس از هزار سال وفات امير شاعران به دنيا آمد و از محبوب‌ترين سخنوران ادبيات قرن بيست تاجيك شناخته شد، به زبان آورد

                             بزرگان را بزرگان زنده مي‌دارند

                             بزرگان را بزرگان ديگر پاينده مي‌دارند

 محض با دستور و هدايت و راهنمايي‌هاي سرور دولت، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان نقشه تجليل باشكوه 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي طرح‌ريزي گرديده، راهبري كميته تداركات اين جشن را پريزدينت كشور، محترم امامعلي رحمان به عهده گرفتند و طنطنه‌هاي جشني در سطح بين‌الخلقي با شكوه و جلال و ترغيب مقام ادبيات قديمه و پرغناوت تاجيك برگزار شدند. كسي شايد صدساله‌ها گمان نداشت كه روزي مي‌رسد و در قرارگاه سازمان ملل متحد در نيويورك بزرگداشت 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي تجليل مي‌گردد و به زبان ناب تاجيكي شعرهاي اين شاعر بزرگ اصل‌ها و نسل‌ها طنين‌انداز مي‌شود. بزرگداشت امير شاعران در كشورهاي آلمان، فرانسه، انگلستان، تركيه، هندستان، ايران، افغانستان و جمهوري اتحاديه دول مستقل گواه بر آن بودند كه شعر عالمگير استاد ابوعبدالله رودكي سرحد ندارد و بزرگي او را جهانيان اعتراف و احترام كرده‌اند

بنابراين، از نام مقام اجراييه حاكميت دولتي شهر پنجكنت و مردم صاحب فرهنگ و تمدن‌ساز آن به پريزدينت تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان براي غمخواري، دستگيري و هدايت‌هاي سازنده و عارفانه‌شان سپاس بي‌پايان بيان مي‌كنم. زيرا سرور دولت ما- سرور تاجيكان جهانند و سياست خردمندانه جنابعالي، محترم امامعلي رحمان اساساً به تحكيم دوستي، همبستگي و پيوند ناگسستني فارسي‌زبانان و در مجموع كل خلق و ملت‌هاي جهان روانه شده است كه اين دوام منطقي انديشه‌هاي خردمندانه و بشردوستانه استاد ابوعبدالله رودكي مي‌باشد

                             اين جهان را نگر به چشم خرد

                             نه بدان چشم كندر او نگري

                             همچو درياست واز نكوكاري

                             كشتي‌اي ساز تا بدان گذري

در پرتو همين سياست خردمندانه، فرهنگ‌دوستانه و پيوندگرانه پريزدينت جمهوري تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان به افتخار بزرگداشت 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي در سراسر كشور صاحب‌استقلال ما كارهاي شايسته آباداني و سازندگي و برنامه‌هاي گسترده فرهنگي و هنري و معرفتي عملي شدند كه آنها در متحدسازي ملت ما و تمام گوشه و كنار تاجيكستان عزيز نقش شايسته گذاشت. در پايتخت كشور- شهر دوشنبه باغ استاد رودكي با مجسمه شاعر با طرح افسانه‌اي بنياد گرديد. در شهر خجند مجسمه خوش‌طرح سلطان شاعران قامت افراخت. در اكثر شهر و ناحيه‌هاي تاجيكستان پيكره و نيم‌پيكره استاد ابوعبدالله رودكي گذاشته شدند، سلسله چاره‌بيني‌هاي  علمي، ادبي، فرهنگي و هنري داير گرديده، اشعار استاد ابوعبدالله رودكي در تحرير و تدوين نو، به زبان‌هاي گوناگون به انتشار رسيدند

سال 2008 در تاريخ جمهوري صاحب‌استقلال ما به معناي تام به حيث يك سال مبارك و فرخنده ثبت گرديد. چنانكه تجليل باشكوه و خاطرمان جشن 1150 سالگي اساس‌گذار ادبيات كلاسيك تاجيك و فارس استاد ابوعبدالله رودكي، سال زبان تاجيكي در تحكيم حافظه تاريخي و خودشناسي ملي خلق تاجيك نقش ارزشمندي گذاشت. اين رويداد نمايان تاريخي و فرهنگي براي ما همدياران سلطان شاعران استاد ابوعبدالله رودكي افتخار بزرگي مي‌باشد و اطمينان كامل دارم كه نسل‌هاي آينده به آن راهبران ارجمند كشور، ولايت، شهر، اهل ضيا، طراحان، هيكل‌تراشان، رسّامان (نقاشان)، هنرپيشگان و آن نفراني كه دركارهاي آمادگي، تهيه لايحه‌هاي معماري، برنامه‌هاي فرهنگي و هنري، بنياد انشائات جشني، كارهاي آباداني و سازندگي، تأليف كتاب‌ها، نشر گزارش و مقاله‌ها، مرتب ساختن برنامه‌هاي تلويزيوني، فيلمنامه، اثرهاي صحنه‌اي، فعاليت‌هاي ستادهاي تداركاتي سهم ارزشمند گذاشتند و اين جشنواره عمومي ملي ما را در سطح بلند تجليل نمودند، حمد و ثنا مي‌گويند

طوري كه در بالا ذكر گرديد به شرافت بزرگداشت 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي و با ابتكار و غمخواري بزرگ پريزدينت كشور، جنابعالي محترم امامعلي رحمان براي بنياد و ازنوسازي انشائات جشني در شهر و دهات پنجكنت مبلغ‌هاي ضرورري جدا گرديده، براي عملي‌سازي نقشه كارهاي آمادگي و تجليل باشكوه اين جشن قرار حكومت جمهوري صادر گرديد

مطابق قرار حكومت جمهوري تاجيكستان از 29 ژوئن سال 2007 تحت شماره 329 در شهر پنجكنت ساختمان 13 انشائات جشني به مناسبت 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي به نقشه گرفته شده، كارهاي بناكاري و وصلي سر وقت و با صفت خوب انجام داده شدند. انچنين، با اقدام و سفارش‌هاي رئيس ولايت سغد، معاون اول رئيس مجلس ملي مجلس عالي جمهوري تاجيكستان، محترم قاهر رسول‌زاده براي وسعت كارهاي آباداني در شهر پنجكنت مبلغ‌ها جدا گرديده، كمك‌هاي عملي رسانيده شدند. رئيس ولايت سغد، محترم قاهر رسول‌زاده رفت كارهاي آمادگي را تحت نظارت و غمخواري دايمشان قرار داده از انشائات جشني بارها ديدن نمودند و براي سرعت بخشيدن كارهاي ساختمان و وصلي، تهيه برنامه‌هاي جشني همه طرفه مساعدت نمودند. براي چنين غمخواري و دستگيري به رئيس ولايت سغد، معاون اول رئيس مجلس ملي مجلس عالي جمهوري تاجيكستان، محترم قاهر رسول‌زاده منتداري بي‌پايان مي‌نمايم

با مقصد انجام دادن كارهاي ساختماني و وصلي در انشائات جشني شهر و دهات پنجكنت از بودجه كل جمهوري، ولايتي، محلي و ديگر منابع، در مجموع مبلغ 23955000 ساماني صرف گرديد. از جمله انشائات جشني مقبره استاد ابوعبدالله رودكي، ازنوسازي چايخانه و آثارخانه، بنياد باغ نو، تعمير راه اتومبيل‌رو شورچه- پنجرود، مستحكم نمودن ساحل درياي اريج در زادگاه شاعر- دهه پنجرود، ساختمان كاخ فرهنگ براي 500 جاي نشست، تعمير و تجهيزاندن آثارخانه جمهوريوي به نام استاد ابوعبدالله رودكي، ازنوسازي ورزشگاه مركزي، تعمير راه‌هاي اتومبيل‌رو داخلي شهر پنجكنت، تعمير و بازسازي نماي معماري شهر پنجكنت، آباداني و كبودي زاركني اطراف مجسمه‌هاي لايق شيرعلي، آيگل محمدجان آوا، تعمير و تجهيزاندن مهمانخانه سياحي «پنجكنت»، پنجره‌بندي اطراف ممنوع گاه (قرق گاه) باستان‌شناسي سرزم و ديگر كارهاي آباداني انجام يافتند

بايد قيد نمود كه در برابر انشائات جشني در شهر و دهات پنجكنت از حساب مبلغ‌هاي مقامات اجرايي حاكميت دولتي شهر، كارخانه و مؤسسات، صاحبكاران و تاجران 30 انشائات اضافي ساخته شده، طرح معماري شهر و دهات پنجكنت خيلي زيبا و آراسته گرديد. همه اين دستاوردها در پرتو مراجعه نامه مجلس فعالان شهر پنجكنت از 16 فوريه سال 2008 تحت شعار «جشن 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي را سزاوار استقبال مي‌گيريم» به دست آمدند و اين روند سازندگي بامرام ادامه دارد

اكثر مهمانان در اثناي بازديد ازشهر پنجكنت آشكارا ابراز نمودند كه دوام دو سال اخير شهر خيلي زيبا و آراسته و پيراسته شده است. در برابر مبلغ‌گذاري‌هاي جمهوريوي، ولايتي و محلي راهبريت شهر از امكانات و ذخيره‌هاي ساختارهاي گوناگون و تشكيل حشرهاي آباداني و خرم‌گرداني ثمره‌ناك استفاده نمود

در دائره نقشه چاره‌بيني‌هاي عيدانه در برابر وسعت كارهاي آباداني و خرم‌گرداني به مناسبت سال بزرگداشت زبان تاجيكي، 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي كارهاي ترغيباتي و تشويقاتي، چاره‌بيني‌هاي فرهنگي، نشر كتاب و مجله‌ها، آماده نمودن ارمغان‌هاي گوناگون، شعاربندي شهر و دهات، گذراندن آزمون‌هاي ساحه‌اي، برنامه‌هاي ادبي- موسيقي و غيره ادامه يافته، در تهيه برنامه‌هاي ادبي و فرهنگي جشني با هدايت نمايندگان حكومت جمهوري، وزارت فرهنگ، مقامات اجرايي حاكميت دولتي شهر، جماعت‌هاي دهات، محله‌ها، راهبران و متخصصان كارخانه‌ها و اداره‌ها، اهل ضيا، هنرمندان و پير و برناي پنجكنت باستاني سهم‌گذار بودند. بخشيده به جشن 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي از جانب اهل ضياي پنجكنت، اديبان، شاعران، روزنامه‌نگاران كتاب‌هاي علمي- تحقيقاتي، مجموعه شعرها، مقاله و گزارش‌ها به چاپ رسيده، مجله رنگه «پنجكنت» به زبان‌هاي تاجيكي، روسي و با الفباي نياگان همچون هديه بهترين براي اشتراكچيان و مهمانان ارجمند اين جشنواره‌هاي فرخنده سال نشر گرديدند

كارمندان ساحه‌هاي صنايع، نقليات، علاقه (مخابرات)، ارائه خدمات، معارف، طب، فرهنگ در تجليل باشكوه جشنواره‌هاي سال بزرگداشت زبان تاجيكي، 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي سهم ارزنده گذاشته، نقشه و عهده‌داري‌هاي خود را برزياد اجرا نمودند. در مؤسسات تعليمي و فرهنگي چاره‌بيني‌هاي گوناگون، از جمله آزمون‌هاي فني، محافل ادبي «بوي جوي موليان آيد همي»، «رودكي رفت و ماند حكمت اوي…»، «زبان هستي ملت» متشكلانه و جالب و رنگارنگ ادامه يافتند

تاريخ 10 سپتامبر سال 2008 در تاريخ نامه شهر باستاني پنجكنت با حرف‌هاي زرين ثبت شد. محض در همين روز پريزدينت تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان با همراهي نمايندگان والامقام دولت و حكومت، اهل ضياي كشور، مهمانان ارجمند از مملكت‌هاي خارجي به شهر پنجكنت تشريف آورده در مراسم‌ افتتاح مقبره استاد ابوعبدالله رودكي و ديگر انشائات جشني در دهه پنجرود و شهر پنجكنت شركت ورزيدند و به اين طنطنه‌هاي فرخنده شكوه و شهامت و فيض و بركت بخشيدند. برنامه‌هاي ادبي- موسيقي و نمايش‌هاي تئاتري كه شام 10 سپتامبر در ورزشگاه تازه‌بنياد شهر پنجكنت داير گرديد، مقبول همگان شد. سخنان مهربار سرور دولت، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان كه گفته بودند

«شما پنجكنتيان بار ديگر اثبات نموديد كه نبيرگان (نوه‌ها) اصيل استاد ابوعبدالله رودكي مي‌باشيد»، براي ارزنده بود به سطح آمادگي و تجليل بزرگداشت 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي. اينجا بار ديگر خاطررسان مي‌شود كه مردم شريف پنجكنت دعوت‌هاي مراجعت نامه مجلس فعالان شهر را از 16 فوريه سال جاري تحت عنوان «جشن 1150 سالگي استاد ابوعبدالله رودكي را سزاوار استقبال مي‌گيريم» با روح بلندي كلان دستگيري نموده، در اجراي كارهاي آباداني، خرم‌گرداني، سرعت بخشيدن نقشه كارهاي ساختمان و وصلي در همه انشائات جشني فعالانه اشتراك نمودند

با شكر و سپاس بي‌پايان گفتن مي‌خواهم كه محض با شرافت سياست عاقلانه، كمك و هدايت‌هاي پريزدينت جمهوري تاجيكستان، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان جشن 1150 سالگي سلطان شاعران استاد ابوعبدالله رودكي در سطح بين‌الخلقي و در سراسر تاجيكستان با شكوه و جلال تجليل گرديد و اين رويداد فرخنده فرهنگي ملي ما در صحيفه‌هاي تاريخ كشور صاحب‌استقلال تاجيكان با حرف‌هاي زرين ثبت خواهد شد. مردم بافرهنگ و تمدن‌ساز پنجكنت باستاني با عرض منتداري به سرور دولت، جنابعالي، محترم امامعلي رحمان اين جشن فرخنده همديار بزرگ خود، امير شاعران، استاد ابوعبدالله رودكي را در سطح بلند سياسي، تشكيلي و فرهنگي تجليل نمودند و بار ديگر به جهانيان ثابت ساختند كه اين ديار كهن با تاريخ قديمه و فرزندان بزرگش افتخار تاجيكستان و فارسي‌زبانان جهان بود و باقي خواهد ماند

خسرو عبدالنظراف

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube