گرامی باد هشت مارس، روز جهانی زن

تیغ سانسور در مواجهه با آثاری که کلیشه­ های جنسیتی و چارچوب­های مطلوب حاکمیت را می­شکند بسیار بُرّنده­تر عمل می­کند. حتی در بازار کتاب نیز پررنگ کردن آثاری که قالب­های موجود را می­پذیرند یا تأیید می­کنند در راستای به حاشیه راندن آثار انتقادی عمل می­کند.

هشت مارس فرصتی است برای گرامیداشت مسیری که جنبش­های زنان در صد و پنجاه سال اخیر پیموده­اند و بیش از آن فرصتی است برای سخن گفتن از دشواری­هایی که جهان تا رسیدن به برابری پیش رو دارد. مسیری که با اعتراض به نابرابری­های قانونی و حقوقی آغاز شد و با آگاهی­بخشی درباره­ی کلیشه­ها و ساختارهای پنهان نظام مردسالار گسترش یافت، اکنون هر گام کوچک و بزرگی در راه برابری را در بر می­گیرد.

مسیر مبارزات زنان در ایران پر فراز و نشیب بوده است. پس از انقلاب ۱۳۵۷ نظام حاکم برخی دست­آوردهای زنان را از آنان ربود و به دنبال آن مبارزاتی تازه در برابر قوانین تبعیض­آمیزی چون قوانین نابرابر خانواده، حجاب اجباری، ممنوعیت صدای زنان خواننده و … شکل گرفت که تا به امروز ادامه یافته است. در کنار موانع قانونی، قوانین نانوشته و تبلیغاتِ هدفمندِ حکومت نیز عرصه را بر زنان و هر کسی که در راه برابری جنسیتی گام برمی­دارد، تنگ­تر کرده است.

در چهل سال اخیر، زنانِ هنرمند، نویسنده و شاعر نیز، مانند دیگر زنان این سرزمین، رنجی مضاعف را تحمل کرده­اند و همزمان در تغییر وضعیت نابرابر موجود کوشیده­اند. سایه­ی تبعیض­ها و سیاست­گذاری­های حکومت همواره بر روند خلق و ارائه­ی آثار آنان سنگینی کرده است. کنسرت­های بانوان، که زمانی با تلاش­های بسیار به عنوان راهکاری برای شنیده شدن صدای زنان آغاز شده بود، همچنان برای اجرا با محدودیت­های مکانی و زمانی مواجه است، از تبلیغات محیطی محروم است و به علت ممنوعیت فیلمبرداری و عکاسی، تصویری از آنها در حافظه­­ی هنری این سرزمین باقی نمی­ماند. آثار زنان شاعر و نویسنده به شکل­های پیچیده­تری سانسور می­شود. پرداختن به مسائل زنان همچنان می­تواند هر مؤلفی را در معرض سانسور قرار ­دهد. برخی «اصلاحیه­ها» تنها بر آثار زنانِ نویسنده و شاعر اعمال می­شود. تیغ سانسور در مواجهه با آثاری که کلیشه­ های جنسیتی و چارچوب­های مطلوب حاکمیت را می­شکند بسیار بُرّنده­تر عمل می­کند. حتی در بازار کتاب نیز پررنگ کردن آثاری که قالب­های موجود را می­پذیرند یا تأیید می­کنند در راستای به حاشیه راندن آثار انتقادی عمل می­کند.

در چنین فضایی است که زنانِ آگاه، نوشتن و خلق آثار هنری را به مبارزه­ای دائم و رو به جلو تبدیل کرده­اند. آنها انکارکنندگانِ وضعیت موجودند. ساختار به ظاهر استوار مردسالار را نشانه می­گیرند و روش­های پیچیده و پنهان سانسور را به عقب می­رانند.

کانون نویسندگان ایران روز جهانی زن و مبارزات همه­ی انسان­های برابری­خواه را گرامی می­دارد و برای برداشتن گام­هایی بلندتر و کاراتر کنار آنان می­ایستد.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube