Искандар Маҳмудов — сарватмандтарин тоҷик дар Русия. Ӯ кист?

Ӯ миллиардҳои худро аз куҷо ба даст овард?

Қаҳрамони имрӯзаи мо соли 1963 дар Бухоро, яке аз қадимтарин шаҳракҳои Осиёи Марказӣ ба дунё омадааст. Ин шаҳр дар тӯли дувуним ҳазорсолаи таърихи худ тавонист пойтахти давлатҳои гуногун бошад, то он даме, ки мақоми ҳукмронии худро аз даст дод ва ба маркази вилоятии ҶШС Узбекистон табдил ёфт.

Тоҷикон бо вуҷуди мансубият ба давлати туркӣ дар он ҷо аз замонҳои қадим зиндагӣ мекарданд, ки яке аз онҳо Искандар Маҳмудов аст. Волидонаш ӯро ба ифтихори Искандари Мақдунӣ, ки дар тамоми Шарқи исломӣ бо номи арабии Искандари Зулқарнайн эҳтиром мекунанд, номгузорӣ кардаанд, яъне, ду-шох.

Гумон меравад, ки ин лақаб ба шарафи кулоҳи ӯ гирифта шудааст — филми машҳури «Ҷанобони бахт»-ро дар хотир доред? Пас аз се соли таваллуди ин бача зилзилаи машҳури Тошканд рух дод, ки дар натиҷа волидонаш зодгоҳашонро тарк карда, ба обод кардани пойтахт рафтанд. Падари Искандар инженер буд ва ба даъвати партия ва ҳукумат ҷавоб дод.

Бо вуҷуди ин, сарфи назар аз хизматҳои меҳнатии ӯ, оила хеле бад зиндагӣ мекард, гарчанде ки онҳо танҳо як писар доштанд. Аммо Маҳмудовҳо қарор доданд, ки насли ягонаи нари худро ҳамчун одами ҳақиқӣ тарбия кунанд. Вақте ки ӯ хоҳиши ба ҳайси тарҷумон хонданро изҳор кард, оилааш ҳама корро карданд, то аз интихоби имтиҳонҳои қатъии шӯравӣ гузарад.

Ӯ аллакай тоҷикӣ ва узбакиро медонист ва дар солҳои донишҷӯӣ забонҳои англисӣ ва арабиро аз худ мекард. Як бачаи босалоҳият бо намуди шарқӣ мувофиқро КГБ фавран пай бурд. Пас аз хатми донишгоҳ ӯ фавран ба Либия меравад ва сипас дар кишварҳои дигари араб кор карда, дар бозорҳои шарқӣ силоҳи шӯравиро тарғиб мекунад. Аллакай он замон ҷавони тоҷик пай бурд, ки мардуми оддии кишварҳои ҷаҳони сеюм назар ба шаҳрвандони империяи бузурги шӯравӣ хеле беҳтар зиндагӣ мекунанд.

Баъди чанд сол Маҳмудов ба шаҳри кудакиаш — Тошканд бармегардад, то пахта мефӯрушад. Дар давраи бозсозӣ бо бисёр калонҳои корчаллони маҳаллй вомехӯрд ва, чунон ки мегӯянд, бо банди машҳури Измайлово алоқа мекард. Аввали солҳои 90-ум ӯро аллакай дар Маскав пайдо хоҳад кард, ки дар он ҷо соҳибкор дар ниҳоят ба истихроҷи мис мегузарад. Ҳамин тариқ, тоҷики Тошканд дар Русия “соҳиби кӯҳи мис” мешавад ва дар тавлиди ин филиз пас аз “Норилск никел” дувум хоҳад шуд.

Баъдтар, зодаи рус Олег Дерипаска шарики асосии ӯ мешавад, ки Маҳмудов бо ӯ як ҷуфти хуб ҳамоҳангшудаи «полисҳои хуб ва бад» месозад. Бо ин усул шарикон дороиҳои зиёди корхонаҳои кишвари моро харида, дар тиҷорати ватанӣ мавқеъи сазоворро ишғол мекунанд. Ин зодаи Осиёи Марказиро аз Березовский дида даҳшатноктар номида мешавад. Агар дар дигар вақтҳо Дерипаска ҷои сарватмандтарин марди Федератсияи Русияро ишғол кунад, ҳамкасби ӯ дар бистсолаи аввали ин рӯйхат хоҳад буд.

То соли 2020 дороии ӯ 8 миллиард доллар арзёбӣ мешавад, ки ӯро сарватмандтарин тоҷик дар Русия ва дар маҷмӯъ ҷаҳон кардааст. Баробари афзудани пойтахти қаҳрамони мо, доираи манфиатҳои иқтисодии вай ҳам афзуд. Аз ҷумла, ширкате, ки ба сохторҳои он тааллуқ дорад, ба хидматрасонии парвозҳои тиҷоратӣ аз Байконур машғул аст.

Вай инчунин чоряки саҳмияҳои концерни Калашников ва ҳатто як саҳмияи назоратии бошгоҳи футболи ССКА дар ихтиёр дорад. Онҳо мегӯянд, ки маҷмааи мушакии машҳури Искандар-М ба номи ӯ гузошта шудааст, зеро сохторҳои наздик ба Маҳмудов барои таҳияи онро пардохт кардаанд.

Дар мавриди хонавода бошад, ин тоҷики узбакистонӣ як фарди муҳофизакори шарқӣ аст. Ҳамсари аввалаш ҳамватанаш узбек ва дуюмаш тотори зебост.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube