میخائیل کلشنیکاف: نظامی، مخترع و شاعر

بسیاری از مردم جهان نه تولستوی را می‌شناسند و نه پوشکین یا داستایوسکی را، اما نام میخائیل کلشنیکاف برایشان آشناست. آن هم نه به خاطر شش کتاب شعری که سرود، بلکه به خاطر سلاحی که اختراع کرد و 70 سال تمام در نقاط گوناگون جهان به طور گوناگون استفاده شد. هفته جاری میخائیل کلشنیکاف 100 ساله شد. به این مناسبت مطلبی که“رادیو اروپای آزاد”تهیه کرده است، پیشکش شما می‌کنیم.

  برای میهنم، برای استالین

  سال 1941، وقتی میخائیل کلشنیکاف از گلوله توپ سربازان آلمانی تانکش در جبهه آتش گرفت و خودش نیمسوز به بیمارستان منتقل شد، بعد از معالجه برگشت و بالای تنک سوخته نوشت، «برای میهنم، برای استالین». «کلشنیکاف»را هم می‌گفت که به عشق استالین ساخته بود.

 پدر میخائیل کلشنیکاف گرچه زمین و دارایی چندانی نداشت، در چهارچوب «اصلاحات زمین» استالین به عنوان یک ثروتمند به سیبری تبعید شد و از آن جا زنده برگشت.

 خودش عقیده داشت که «گناه» اختراع کلشنیکاف به گردن سربازان آلمانی است که اورا سال 1941 در جبهه به سختی مجروه کردند. سلامتی خودرا به طور نسبی دریافت، نگذاشتند دوباره به جبهه برود. در پشت جبهه، برای آن که سربازان شوروی  سلاح راحت تری داشته باشند، به فکر و اختراع روی آورد و بالاخره «کلشنیکاف»را ساخت که تولید آن بعد از جنگ آغاز شد و اولین نمونه آن هم ak-47 نام گرفت. دو سال بعد، یعنی در سال 1949، کلشنیکاف رسماً جزئی از اسلحه ارتش شوروی  شد.

 حالا روسیه، 10 نوامبر امسال را به عنوان صدمین سالگرد تولد آقای کلشنیکاف را با یک افتخار جشن می‌گیرد. آقای کلشنیکاف در همان دوران حیاتش تا سال 2013 هم ارج و احترام کرمل و بخشی از جامعه اتحاد شوروی  (روسیه)را داشت و بر صدر نشانده می‌شد. از سالها، پیش مجسمه بزرگی از اورا هم در مسکو نصب کرده‌اند.

  مجمعه کلشنیکاف

 ارج‌‌گذاری به میخائیل کلشنیکاف و به ویژه تبلیغات گسترده‌ای که در صدمین سالگرد تولد او انجام گرفت، در عین حال فرصتی هست برای معرفی اسلحه روسیه و بازاریابی برای آنها، به ویژه که تحریم­های غرب بر فروش اسلحه روسیه بی‌تأثیر نبوده است.

 تا سال 2014 که رابطه‌های روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین دچار مشکل نبود، روسیه حتی اقدام کرده بود که کلشنیکاف را در بازارهای پررونق سلاح شخصی در آمریکای شمالی نیز پیشنهاد کند، اما تحریم­های غرب علیه روسیه در پی بحران یادشده، طرح های مسکورا برهم زد.

 دمیتری ترس اف، مدیر شرکت «کلشنیکاف» در اواخر ماه اکتبر سال جاری در ملاقات با دیپلمات­های مقیم مسکو، از کشورهایی مانند تایلند، آفریقای جنوبی، نجریا، بروزیل و فلیپین به عنوان بازارهایی برای نمونه‌های نو کلشنیکاف یاد کرد. در حال حاضر 27 کشور دریافت کننده اسلحه و دیگر سلاح هایی هستند که در «مجمعه کلشنیکاف» تولید می‌شود.

 در یکی دو ده پس از سقوط اتحاد شوروی ، ساخت کلشنیکاف در روسیه متوقف شده بود. به این دلیل که دوره نبردهای میدانی بزرگ پایان یافته است و دوره هواپیمای بدون سرنشین و جنگ کبیرنیتیکی و نظارت بر قلمروهای هوایی است.

 آقای کلشنیکاف سال 2013 فوت کرد. ولی قبل از آن که بیمیرد، دستور داد که دو مجمع اسلحه‌سازی را یکجا کند و نامش را هم «کلشنیکاف» بگذارند.

 مجمعه کلشنیکاف حالا، البته، تنها اتومات کلشنیکاف نمی‌‌فروشد، بلکه مجموعه‌ای از تولیداتی همچون هواپیماهای بدون سرنشین، قایق و ماشین های شکاری و استراحتی و دیگر نوع های تکنولوژی را پیشنهاد می‌کند.

  از کلشنیکاف تا s-400

 اتومات «کلشنیکاف سلاحی است ساده، سبک و مناسب در همه وضعیت باد و هوایی و اقلیمی. طوفان هم آن را از استفاده بیرون نمی‌‌اندازد. بنا به ادعای خود متخصصان روس، این سلاح در سالهای اخیر هم، در جنگ های داخلی افغانستان و عراق و روسیه، کارآمد بودن خودرا نشان داده است.

 آمارهای روسیه نشان می‌دهد که سالانه حدود 250 هزار نفر با سلاح های کلشنیکاف اصلی و کاپی از آن در سراسر جهان کُشته می‌شوند. شماره «کلشنیکاف» های موجود در دست جهانیان هم باز بنابر برآورده‌های خود روسیه به صد میلیون عدد می‌رسد که حدود 90 درصد آن غیرروسی و کاپیشده است.

 ساخت «کلشنیکاف» از دهه‌های پیش، از اختیار روسیه بیرون آمده است. هم کشورهای اروپای شرقی آن را کاپی کرده‌اند و هم چینیها و هم بعضی کشورهای آفریقایی. این وضعیت حاصل دوران شوروی  است که تولیداتش شامل مالکیت معنوی نمی‌شد.

 روسیه افزون بر صادر کردن مواد خامی مانند نیفت و گاز، در بازار اسلح‌فروشی جهان هم سهم قابل ملاحظه‌ای دارد. این حضور، البته، صرفاً محدود به محصولات شرکت «کلشنیکاف» نیست. بیشترین درآمدهای اسلحه روسیه از فروش سلاح هایی مانند هواپیمهای جنگی «سوخای» و سیستم ضدموشکی s-400 حاصل می‌شود.

 ایران و همراه با آن ترکیه که دومی عضو ناتو می‌باشد، از جمله خریداران این اسلحه روسیه اند. «ویژگی ها» سلاح های روسی، هرچند در کیفیت شان نباشد، اما در قیمت مناسب تر آنها در قیاس با اسلحه غربی است. در سال جاری، بنا به معلومات شرکت مدیریت اسلحه روسیه با نام «rosoboronexport»، این کشور 11 میلیارد دلار سلاح فروخته است که میان 43 کشور خریدار، بخش اساسی کشورهای آفریقایی بوده‌اند.

 در مجموع، شرکتهای ساخت سلاح در روسیه قراردادهایی با مبلغ عمومی 50 میلیارد دلار با کشورهای مختلف امضا کرده‌اند که علاوه بر s-400، هواپیماهای سوخای-57 و چرخبال های mi-28 و البته «کلشنیکاف» ها هم شامل می‌شود.

 از انبوهی از «کلشنیکاف» هایی که در دنیا به فروش رفت و در درگیریها هزاران نفررا به کُشتن داد، کمتر پول درآمد خود او شد. چون به قول خودش، کمونیست معتقد و قانع بود، زیاد هم برای این حسرت نخورد و مدالها و بزرگداشتها برایش کافی بود. در واقع، تا آخر عمر او بود و همین مدالها و افتخارات دوران شوروی  و خانه سیوتاقه در منطقه اورال و شرکتی که در آخرهای عمرش به نام او فعال شد.

 آرزویش این بود که سال 2015 بشود و او در هفتادسالگی فتح برلین به دست نیروهای شوروی و به زانو درآمدن نیروهای هیتلر دوباره به این شهر بیاید و خودرا به دیوار ریخستاگ برساند. اما اجل این امکان را به او نداد.

 حالا صدمین سالگرد تولد اورا در روسیه جشن می‌گیرند. مناسبتی برای ستایش از «خدمات میهنی» او که گرچی نام و نشانی از آفرینش های ادبی‌اش در آن نیست، اما فرصتی است برای پیشنهاد اسلحه روسیه و تحکیم موقعیت آن در بازار اسلحه جهان.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube