Рушди тандурустӣ ва татбиқи технологияи инноватсионӣ

Соли 2024 барои соҳаи тандурустии Тоҷикистон соли дастовардҳои назаррас гардид. Бо ворид намудани технологияҳои инноватсионӣ, таҷдиди муассисаҳои тиббӣ ва татбиқи барномаҳои пешгирии бемориҳои сироятӣ, сифати хизматрасониҳои тиббӣ ба таври назаррас беҳтар шуд. Ҳамчунин, тавассути дастгирии маъюбон, пиронсолон ва оилаҳои камбизоат сиёсати ҳифзи иҷтимоӣ тавсеа ёфт. Такмили кадрҳои тиббӣ ва ҷорӣ намудани технологияҳои рақамӣ ба баланд шудани сатҳи касбияти мутахассисон ва дастрасии беморон ба хизматрасониҳои замонавӣ мусоидат карданд. Стратегияи рушди ояндаи соҳа низ равшан муайян шудааст.

Соли дастовардҳои бузург

Соли 2024 барои соҳаи тандурустии Тоҷикистон соли дастовардҳои бузург ва ислоҳоти ҷиддӣ гардид. Таҳти роҳбарии хирадмандонаи Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва дастгирии Ҳукумати кишвар, мо тавонистем ба сатҳи нави хизматрасониҳои тиббӣ ноил гардем. Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дар ҳамкорӣ бо шарикони байналмилалӣ як қатор барномаҳои муҳимро татбиқ намуд, ки ба беҳбуди сифати хизматрасониҳо, тақвияти инфрасохтори тиббӣ ва ҳифзи саломатии аҳолӣ равона шуда буданд.

Дар маркази фаъолияти мо фароҳам овардани шароити баробар барои ҳамаи қишрҳои ҷомеа ва дастрасии беморон ба хизматрасониҳои тиббии баландсифат қарор дошт. Аз ин рӯ, соли ҷорӣ таваҷҷуҳи хоса ба такмили инфрасохтор, ворид намудани технологияҳои инноватсионӣ ва баланд бардоштани касбияти мутахассисони тиббӣ дода шуд. Мо талош кардем, ки тавассути барномаҳои эмгузаронӣ, пешгирии бемориҳои сироятӣ ва маъракаҳои иттилоотӣ сатҳи солимии аҳолиро беҳтар гардонем.

Ҳамчунин, сиёсати иҷтимоии давлат ҷиҳати дастгирии гурӯҳҳои осебпазири ҷомеа, бахусус маъюбон, пиронсолон ва оилаҳои камбизоат идома ёфт. Ин бозгӯи он аст, ки ҳифзи иҷтимоӣ дар маркази сиёсати давлат қарор дорад. Бо татбиқи ислоҳоти нав ва тавсеаи ҳамкориҳои байналмилалӣ, мо ба таҳкими минбаъдаи низоми тандурустӣ дар кишвар идома хоҳем дод.

Дастгоҳҳои нав дар соҳаи тиб

Ворид намудани технологияи инноватсионӣ ва таҷҳизоти муосир дар соли 2024 як қадами калидӣ дар самти баланд бардоштани сифати хизматрасониҳои тиббӣ гардид. Мо тавонистем муассисаҳои тандурустиро бо таҷҳизоти тиббии пешрафта муҷаҳҳаз намоем, ки ин ба ташхис ва табобати дақиқ ва босифат мусоидат кард. Ба воситаи таҷҳизоти муосир сатҳи ташхиси бемориҳо афзоиш ёфт, ки он имкон медиҳад беморон бо табобати саривақтӣ ва самаранок фаро гирифта шаванд.

Дар марказҳои тиббии кишвар, бахусус дар муассисаҳои махсуси шаҳрҳои Душанбе, Хуҷанд ва дигар марказҳои вилоятӣ таҷҳизоти нав, ба монанди дастгоҳҳои MRI, КТ ва таҷҳизоти замонавӣ барои ҷарроҳиҳои эндоскопӣ ҷорӣ гардиданд. Ин навовариҳо имкон доданд, ки ҷарроҳиҳо бо дараҷаи камтари осебпазирӣ ва хатари пас аз ҷарроҳӣ анҷом ёбанд, ки ба зудтар шифо ёфтани беморон мусоидат мекунад.

Дар минтақаҳои дурдасти кишвар, ки қаблан дастрасӣ ба хизматрасониҳои тиббии босифат маҳдуд буд, бо бунёди марказҳои саломатӣ ва бо таҷҳизоти зарурӣ таъмин намудани онҳо, мо тавонистем сатҳи хизматрасониҳоро ба таври назаррас беҳтар кунем. Масалан, дар ноҳияҳои дурдаст як қатор марказҳои тиббӣ ва шуъбаҳои махсус барои табобати бемориҳои шадид ва музмин фаъол шуданд, ки ин ба аҳолии деҳот имкон медиҳад, то ба хизматрасониҳои тиббии баландсифат бе зарурати сафар ба марказҳои шаҳр дастрасӣ пайдо кунанд. 

Илова бар ин, ҷорӣ намудани барномаҳои рақамии идоракунии тиббӣ ва ташкили машваратҳои фосилавӣ тавассути платформаҳои рақамӣ барои бемороне, ки дар манотиқи дурдаст зиндагӣ мекунанд, дастрасиро ба мутахассисони баландихтисос осонтар намуд. Ба туфайли ин технологияҳо, беморон метавонанд машваратҳои тиббиро дар ҳолати зарурӣ ба таври онлайн гиранд ва раванди ташхис ва табобатро самараноктар ва дастрастар созанд.

Ин тадбирҳо ба таври куллӣ ба баланд шудани эътимоди аҳолӣ ба низоми тандурустӣ ва беҳбуди сифати умумии хизматрасониҳои тиббӣ мусоидат карданд. Мо дар оянда низ талош хоҳем кард, ки бо ворид намудани навовариҳои бештар ва густариши инфрасохтори тиббӣ хизматрасониҳои тиббиро ба сатҳи ҷаҳонӣ барорем.

Татбиқи барномаҳои пешгирӣ ва мубориза бо бемориҳо 

Дар соли 2024 Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ тавассути татбиқи маъракаҳои васеи эмгузаронӣ ва барномаҳои пешгирии бемориҳои сироятӣ ба коҳиши назарраси бемориҳо ноил гардид. Маъракаҳои эмгузаронӣ ва барномаҳои пешгирикунандаи бемориҳои музмин, ба монанди диабет, бемориҳои дилу рагҳо ва саратон низ боиси беҳбуди саломатии аҳолӣ гардиданд.

Тибқи омори расмӣ, дар соли 2024 зиёда аз 1,7 миллион нафар шаҳрвандон ба эмгузаронӣ фаро гирифта шуданд. Маъракаҳои эмгузаронӣ, ки бар зидди бемориҳои сироятӣ, ба монанди сурхча, полиомиелит, гепатит ва дигар бемориҳои хавфнок гузаронида шуданд, ба таври назаррас хатари паҳншавии ин бемориҳоро коҳиш доданд. Бо дастгирии шарикони байналмилалӣ, аз ҷумла Созмони умумиҷаҳонии тандурустӣ (СУТ) барномаҳои эмгузаронӣ ба таври самаранок ва фарогир анҷом ёфтанд, ки ин боиси баланд гардидани сатҳи ҳифзи саломатии аҳолӣ гардид.

Илова бар ин, барномаҳои пешгирикунандаи бемориҳои музмин, ба монанди диабет, бемориҳои дилу рагҳо ва саратон низ идома ёфтанд. Дар доираи ин барномаҳо маъракаҳои таблиғотӣ ва иттилоотӣ дар саросари кишвар гузаронида шуданд, ки тавассути онҳо сокинон дар бораи роҳҳои пешгирии ин бемориҳо маълумоти муҳим гирифтанд. Ташвиқи тарзи ҳаёти солим, парҳези дуруст ва машқҳои мунтазам дар маркази ин барномаҳо қарор доштанд, ки ин ба коҳиши хатари бемориҳои музмин дар аҳолӣ мусоидат намуд.

Ҳамчунин, барномаҳои пешгирикунанда ба таври васеъ амалӣ шуданд, ки имконият доданд, то бемориҳо дар марҳилаҳои аввали худ ташхис шуда, табобат саривақтӣ оғоз гардад. Бо ин иқдомҳо, Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ тавонист сатҳи сироятшавӣ ба бемориҳои хавфнокро коҳиш диҳад ва дар навбати худ сифати зиндагии аҳолиро беҳтар созад.

Татбиқи барномаҳои пешгирӣ ва мубориза бо бемориҳо дар Тоҷикистон нишон дод, ки бо чораҳои пешгирикунанда ва маъракаҳои фарогир мо метавонем бемориҳоро дар сатҳи миллӣ назорат намоем ва паҳншавии онҳо ба таври назаррас коҳиш ёбад. Ин раванд дар оянда низ идома хоҳад ёфт ва мо талош хоҳем кард, ки тавассути татбиқи барномаҳои нав ва такмилёфта саломатии аҳолӣ боз ҳам устувортар гардад.

Таҳкими инфрасохтори тандурустӣ 

Сохтмон ва таҷдиди муассисаҳои нави тиббӣ ва марказҳои саломатӣ дар соли 2024 яке аз афзалиятҳои калидии Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ буд. Бо дастгирии Ҳукумати мамлкакат ва ҳамкориҳои фаъол бо шарикони байналмилалӣ, мо тавонистем инфрасохтори тандурустиро дар сатҳи миллӣ ба таври назаррас такмил диҳем. Дар доираи ин тадбирҳо як қатор беморхонаҳои нав дар шаҳрҳо ва ноҳияҳои гуногуни кишвар сохта шуда, муассисаҳои мавҷуда таҷдид ва бо таҷҳизоти муосир таъмин гардиданд.

Таваҷҷуҳи хоса ба бунёди муассисаҳои тандурустӣ дар минтақаҳои дурдаст дода шуд, ки дар гузашта дастрасӣ ба хизматрасониҳои тиббӣ дар ин ҷо маҳдуд буд. Бо сохтани беморхонаҳои нав ва марказҳои саломатӣ дар чунин манотиқ, мо тавонистем, ки барои аҳолии деҳот низ шароити баробар барои табобат ва ташхиси касбӣ фароҳам оварем. Масалан, дар ноҳияҳои кӯҳистон ва минтақаҳои дурдасти вилоятҳои Суғду Бадахшон якчанд марказҳои нави саломатӣ сохта шуданд, ки ин ба осон шудани дастрасии сокинони маҳаллӣ ба хизматрасониҳои зарурии тиббӣ мусоидат кард.

Илова бар ин, бо дастгирии шарикони рушд ва созмонҳои байналмилалӣ мо тавонистем маблағгузориҳоро барои ворид намудани таҷҳизоти муосир ва беҳтар кардани шароити корӣ дар муассисаҳои тандурустӣ ҷалб намоем. Ин таҷҳизоти пешрафта ба муассисаҳо имкон доданд, ки ташхис ва табобати беморонро дар сатҳи баландтар ва самараноктар анҷом диҳанд.

Дар баробари ин, сохтмон ва таҷдиди муассисаҳои тандурустӣ ба такмили инфрасохтори иловагӣ, аз ҷумла таъмин намудани онҳо бо хатҳои нави обёрӣ, барқ ва алоқаву интернет низ шомил гардид. Ин ҳама куллан сифати хизматрасониҳои тиббӣ ва шароити кории мутахассисони тиббиро дар тамоми кишвар беҳтар намуда, ба густариши дастрасии аҳолӣ ба хизматрасониҳои замонавӣ мусоидат карданд.

Ҳадафи мо ин аст, ки бо тавсеаи минбаъдаи инфрасохтор, беморхонаҳо ва марказҳои саломатӣ дар ҳамаи минтақаҳои кишвар ба стандартҳои байналмилалӣ мутобиқ шаванд ва аҳолӣ бидуни монеа ба табобати босифат дастрасӣ пайдо кунанд. Таҳкими инфрасохтори тандурустӣ дар оянда низ боқӣ хоҳад монд ва бо истифода аз таҷрибаҳои пешқадами ҷаҳонӣ, мо кӯшиш хоҳем кард, ки Тоҷикистонро ба кишвари дорои низоми муосир ва самараноки тандурустӣ табдил диҳем.

Дастгирии гурӯҳҳои осебпазир 

Дар давоми соли 2024 дастгирии гурӯҳҳои осебпазир, аз ҷумла маъюбон, пиронсолон ва оилаҳои камбизоат яке аз самтҳои афзалиятноки фаъолияти Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ буд. Мо кӯшиш кардем, ки тавассути барномаҳои махсус ва ташаббусҳои ҳукуматӣ дастгирии моддӣ, иҷтимоӣ ва тиббиро барои ин қишрҳои осебпазири ҷомеа таъмин намоем. Дар ин давра зиёда аз 79 000 нафар маъюбон, аз ҷумла кӯдакони дорои имкониятҳои маҳдуд ба қайд гирифта шуданд, ки ба онҳо кумакҳои моддӣ ва таҷҳизоти махсус, ба мисли аробачаҳои маъюбӣ, дастгоҳҳои шунавоӣ ва дигар лавозимоти зарурӣ дастрас карда шуданд. Ин иқдомҳо барои беҳтар кардани сифати зиндагии маъюбон ва фароҳам овардани шароити зарурӣ барои иштироки онҳо дар ҳаёти иҷтимоӣ ва иқтисодӣ мусоидат карданд.

Ҳамчунин, дар хона-интернатҳо барои пиронсолон ва маъюбон шароити беҳтар фароҳам оварда шуданд. Зиёда аз 1 500 нафар дар ин муассисаҳо бо дастгирии иҷтимоиву тиббӣ таъмин гардиданд. Тавассути барномаҳои давлатӣ дар давоми сол пиронсолон ва шахсони дорои имкониятҳои маҳдуд на танҳо кумакҳои моддӣ, балки ёрии тиббӣ ва хизматрасониҳои махсусро низ дарёфт карданд.

Барои оилаҳои камбизоат ва қишрҳои осебпазири аҳолӣ Ҳукумат тавассути барномаҳои ҳифзи иҷтимоӣ кумакҳои молиявӣ ва моддӣ, аз ҷумла таъминот бо маводи хӯрокворӣ ва лавозимоти рӯзгор фароҳам овард. Дар давоми ин сол зиёда аз 31 000 оила аз чунин дастгириҳо бархӯрдор шуданд. Ин кумакҳо на танҳо ба беҳбуди шароити зиндагии онҳо мусоидат карданд, балки барои баланд бардоштани сатҳи зиндагии онҳо нақши муҳим бозиданд.

Ҳадафи мо ин аст, ки тамоми қишрҳои осебпазир, новобаста аз шароит ва имкониятҳо, аз дастгирии доимӣ бархӯрдор ва ба зиндагии осоишта ва босифат дастрасӣ дошта бошанд.

Такмили кадрҳои тиббӣ

Дар соли 2024 такмили ихтисос ва баланд бардоштани сатҳи касбияти кадрҳои тиббӣ яке аз самтҳои муҳимтарини фаъолияти Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ба ҳисоб мерафт. Тавассути барномаҳои такмили ихтисос ва ҳамкориҳои байналмилалӣ зиёда аз 10 000 мутахассиси тиббӣ дар дохили кишвар ва хориҷи он дониш ва малакаҳои худро такмил доданд.

Дар дохили кишвар мо курсҳои такмили ихтисосро барои табибон ва кормандони миёнаи тиббӣ баргузор намудем. Ин курсҳо ба фарогирии соҳаҳои гуногуни тиб, аз ҷумла ҷарроҳии муосир, кардиология, анестезиология, педиатрия ва дигар бахшҳои муҳими тиббӣ равона шуданд. Табибон ва дигар кормандони тиббӣ имконият пайдо карданд, ки бо усулҳои муосири ташхис ва табобат шинос шаванд ва донишҳои назариявӣ ва амалии худро дар шароити воқеӣ такмил диҳанд.

Дар доираи ҳамкориҳои байналмилалӣ беш аз 300 нафар мутахассиси тиббӣ дар курсҳои омӯзишӣ ва такмили ихтисос дар марказҳои тиббии кишварҳои пешрафта, аз қабили Русия, Олмон, Чин, Туркия ва дигар давлатҳо ширкат варзиданд. Ин мутахассисон дар соҳаҳои кардиохирургия, онкология, ҷарроҳиҳои пластикӣ ва дигар бахшҳои махсуси тиббӣ таҷрибаи арзишманд гирифтанд.

Мо бо ҷорӣ кардани усулҳои инноватсионӣ дар табобат, истифодаи таҷҳизоти муосир ва беҳтар кардани сифати хизматрасониҳои тиббӣ тавонистем системаи тандурустиро дар сатҳи навтарин мутобиқ гардонем. Ин раванд ба баланд бардоштани эътимоди беморон ва беҳтар шудани натиҷаҳои тиббӣ мусоидат кард.

Дар оянда мо талош хоҳем кард, ки бо ҷалби бештари шарикони байналмилалӣ ва густариши барномаҳои такмили ихтисос сатҳи касбияти кадрҳои тиббӣ дар тамоми сатҳ боз ҳам беҳтар шавад. Ин иқдомот имкон медиҳанд, ки кормандони тиббӣ ҳамеша бо донишҳои навтарин ва малакаҳои муосир дар соҳаи худ шинос бошанд ва ба сатҳи баландтари хизматрасонӣ ноил шаванд.

Баланд бардоштани маърифати солимии аҳолӣ

Вазорат тавассути васоити ахбори омма маъракаҳои иттилоотиро густариш дод. Сокинон ба таври осон маълумот дар бораи ғизои солим, пешгирии бемориҳои музмин, маслиҳатҳои тиббӣ ва роҳҳои солим нигоҳ доштани организмро дастрас карданд. Ба ин васила, вазорат тавонист бо табақаҳои гуногуни ҷомеа ҳамкорӣ кунад ва сатҳи маърифати саломатии онҳоро баланд бардорад.

Ҳамчунин, аҳолӣ дар бораи роҳҳои пешгирии бемориҳои дилу рагҳо, диабет ва дигар бемориҳои музмин маълумоти кофӣ пайдо намуданд. Иқдомҳои иттилоотӣ ба таври назаррас ба беҳтар шудани сатҳи солимии аҳолӣ ва коҳиши бемориҳо мусоидат карданд. Ҳисоботҳо нишон медиҳанд, ки дар натиҷаи ин маъракаҳо сатҳи бемориҳои музмин ва сироятӣ коҳиш ёфтааст.

Ин раванд дар оянда низ идома хоҳад ёфт, зеро маърифати тандурустӣ ва огоҳии бештари аҳолӣ кафолати пешгирии бемориҳо ва баланд бардоштани сифати зиндагии мардум мебошад.

Дурнамои оянда: Стратегияи рушди соҳаи тандурустӣ 

Ҳарчанд дар 9 моҳи соли 2024 ба дастовардҳои назаррас ноил гардидем, ҳанӯз ҳам дар пеш моро вазифаҳои муҳим интизоранд. Стратегияи рушди соҳаи тандурустӣ барои солҳои 2024-2030 як қатор самтҳои афзалиятнокро дар бар мегирад, ки ба баланд бардоштани сифати хизматрасониҳои тиббӣ ва солимии аҳолии кишвар равона шудааст. Ин стратегия бо мақсади такмили инфрасохтор, ҷорӣ намудани технологияҳои рақамӣ ва таъмини баробарии дастрасӣ ба хизматрасониҳо таҳия гардида, аз сармоягузориҳои иловагӣ ва ҳамкориҳои байналмилалӣ манфиат мегирад.

Яке аз самтҳои асосии стратегияи рушди соҳаи тандурустӣ таҳкими минбаъдаи инфрасохтори тиббӣ мебошад. Мо дар назар дорем, ки дар давраи солҳои 2024-2030 як қатор муассисаҳои нави тиббӣ, бахусус дар минтақаҳои деҳот ва дурдаст сохта шаванд ва муассисаҳои мавҷуда бо таҷҳизоти замонавӣ муҷаҳҳаз гарданд. Ҳамчунин, ҷорӣ намудани системаи рақамӣ ва платформаҳои иттилоотии тиббӣ ба мустаҳкамшавии низоми тандурустӣ мусоидат хоҳад кард.

Татбиқи технологияҳои рақамӣ имкон медиҳад, ки дар ҳама минтақаҳои кишвар дастрасии беморон ба маълумоти тиббӣ, аз ҷумла таърихи бемориҳо ва тавсияҳои табибон тавассути платформаҳои электронӣ осонтар шавад. Инчунин, истифодаи воситаҳои рақамӣ барои ташкили машваратҳои онлайн ва муоинаҳои фосилавӣ ба коҳиши вақт ва хароҷоти беморон мусоидат мекунад.

Ҳадафи мо ин аст, ки бо такмили минбаъдаи инфрасохтор ва ҷорӣ кардани технологияҳои пешрафта, хизматрасониҳои тиббиро ба сатҳи ҷаҳонӣ расонем. Стратегияи рушди соҳаи тандурустӣ дар солҳои 2024-2030 инчунин пешбинӣ мекунад, ки мо тавассути ҷалби сармоягузориҳои иловагӣ ва ворид кардани таҷрибаҳои байналмилалӣ сатҳи хизматрасониҳоро боз ҳам баланд бардошта, саломатии аҳолиро беҳтар намоем.

Pressa.tj Бохабар аз гапи ҷаҳон бош!
Моро пайгири намоед Telegram, Facebook, Instagram, YouTube